Logopedia

Trzeci rok życia okiem logopedy

Trzeci rok życia nazywany jest okresem zdania. Jest to etap znacznej aktywności komunikacyjnej dziecka i manifestuje się częstym mówieniem i powtarzaniem wypowiedzi dorosłych.

Jak wskazuje Kurcz (2000), dziecko w tym wieku przechodzi od fazy wypowiedzi dwuwyrazowych (od 17. do 27 ms. ż.) przez fazę wypowiedzi kilkuwyrazowych (od 20. do 40 ms. ż.), do fazy pełnych zdań (od 26. do 42 ms. ż.).

Rozwój mowy trzylatka

Dziecko 3 -letnie mówi około 1000 słów. Na tym etapie w dalszym ciągu w mowie dziecka mogą dominować krótkie wyrazy o prostej strukturze i będą one wymawiane znacznie lepiej niż dłuższe, co wynika z małej sprawności aparatu mowy, aczkolwiek w tym okresie powoli zaczną pojawiać się już dwu- i trzy- sylabowe wyrazy. Do końca 3. roku życia dziecko coraz częściej posługuje się zdaniami pojedynczymi rozwiniętymi i zdaniami złożonymi. Dziecko coraz częściej w swoich wypowiedziach stosuje spójniki takie jak „i/a/bo/aby/ żeby”. Mowa 3 -latka powinna być już zrozumiała dla otoczenia. Dziecko w sposób werbalny jest już w stanie wyrazić swoje pragnienia i potrzeby.

Dzięki śpiewaniu piosenek i powtarzaniu wierszyków, dziecko powtarza coraz trudniejsze konstrukcje składniowe, natomiast nie stosuje ich jeszcze w mowie spontanicznej.

Trzylatek zadaje coraz więcej pytań. Niemalże z dnia na dzień wzrasta jego zasób słownictwa, obserwuje się też intensywny rozwój fleksji, aczkolwiek na tym etapie dziecko nadal może popełniać błędy gramatyczne i fleksyjne.

Słownictwo dziecka w 3. roku życia obejmuje głównie nazwy:

  • zwierząt
  • pokarmów/napojów
  • ubrań
  • części ciała
  • przedmiotów codziennego użytku
  • zabawek
  • urządzeń i wyposażenia mieszkania
  • pojazdów

Na tym etapie głównie dominują rzeczowniki, ale coraz częściej zaczynają pojawiać się czasowniki, zwłaszcza do określenia funkcji biologicznych tj. jeść, myć, do bezpośredniej wymiany z osobami z otoczenia np. dać, mieć, do określenia ruchów i czynności wykonywanych przez dziecko np. stać, siedzieć, rzucać, iść.

Wraz z końcem 3. roku życia w mowie dziecka pojawia się coraz więcej przymiotników i przysłówków np. ładny, brzydki, grzeczny, niegrzeczny itd.  

Artykulacja trzylatka

W 3. roku życia dziecko potrafi artykułować

  • samogłoski [a, o, u, e, i, y] (czasem bez [y])
  • spółgłoski [p, b, m, t, d, k, g, ch, f, w, l, ł, j, n, ń, ś, ź, ć, dź]   

Na tym etapie normą rozwojową jest jeszcze to, że dziecko zastępuje artykulację trudniejszych głosek łatwiejszymi, dobrze opanowanymi (trzylatek nie musi jeszcze mówić głosek [s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, r], może też dochodzić do redukcji grup spółgłoskowych). Nie wymagajmy od dziecka, aby mówiło głoski, na które rozwojowo nie jest jeszcze gotowe.

Wobec tego normą rozwojową jest, że trzylatek powiel np. lowel [rower], śamolot [samolot], źaba [żaba].

Mówienie o sobie w 1 osobie utrwala się pod koniec 3. roku życia

3 rok życia jest czasem niezwykle intensywnego rozwoju dziecka. To moment, kiedy zaczyna rozumieć, że ono i mama nie są tym samym. Dziecko zaczyna dążyć do autonomii, dostrzega swoją tożsamość i coraz częściej mówi o sobie „ja”. Więcej na ten temat przeczytasz TUTAJ.

Jakie umiejętności powinien mieć trzylatek?

  • nawiązuje kontakt wzrokowy z osobą, z którą rozmawia
  • reaguje na swoje imię
  • zadaje pytania
  • jego mowa jest zrozumiała dla otoczenia
  • mówi wyrazy dwu- trzy- sylabowe
  • buduje zdania złożone
  • rozumie polecenia
  • potrafi bawić się „na niby”

Z logopedą należy się skonsultować, jeśli trzylatek:

  • nie reaguje na imię
  • nie inicjuje kontaktu/nie wykazuje chęci do komunikowania się
    nie mówi/mówi niewiele
  • nie nawiązuje kontaktu wzrokowego
  • jego mowa jest niezrozumiała dla otoczeni
  • nie buduje zdań
  • nie reaguje na polecenia
  • podczas artykulacji wsuwa język między zęby
  • oddycha ustami (często ma otwartą buzię)
  • śpi z otwartą buzią
  • ma częste infekcje górnych dróg oddechowych
  • je tylko wybrane produkty
  • ssie kciuka
  • nie mówi głosek [p, b, m, t, d, k, g, ch, f, w, l, ł, j, n, ń, ś, ź, ć, dź]   

Dziecko 3 -letnie jest już w stanie swobodnie komunikować się ze swoim otoczeniem. A zatem niemówiący 3 -latek nie jest normą. Mitem jest, że „chłopcy zaczynają mówić później” albo „jak pójdzie do przedszkola to się rozgada”. Jeśli niepokoi Cię coś w rozwoju Twojego 3 -latka, nie czekaj, skonsultuj się ze specjalistą!

Dla 3 -latków charakterystyczne jest to, że zadają dużo pytań. Jakie pytanie zadane przez Twoje dziecko najbardziej zapadło Ci w pamięci?


Bibliografia:

  1. Banaszkiewicz A. (2016). Akwizycja mowy w pierwszych latach życia, [w:] Wczesna interwencja logopedyczna red. K. Kaczorowska-Bray, S. Milewski.

2. Wołosiuk B. (2018). Zaburzenia mowy a trudności w czytaniu i pisaniu [w:] Rozprawy społeczne Tom 12.

Frazy: Pani Logopedyczna – Paulina Mistal – logopeda w Lublinie – gabinet logopedyczny – logopeda Lublin – logopeda – terapia logopedyczna – mowa – gaworzenie – głużenie – słowa – rozwój mowy – zaburzenia mowy – darmowe pomoce logopedyczne – dziecko – dzieci – niemowlak – niemowlę – noworodek – zdrowie – rozwój dziecka – logopedia – audiologia – darmowe pomoce dydaktyczne – opóźniony rozwój mowy – wady wymowy – jąkanie – wędzidełko języka – krótkie wędzidełko – migdałek gardłowy – szkoła – przedszkolak – przedszkole – żłobek – ciąża – poród – specjalista – diagnoza – autyzm – zespół Aspergera – niepełnosprawność – Lublin – Lubelskie – badania – słuch – podcięcie wędzidełka – ćwiczenia logopedyczne – Świdnik – logopeda w Świdniku – logopeda Świdnik – panilogopedyczna – zabawy logopedyczne – logorytmika – zajęcia logopedyczne – ćwiczenia buzi i języka – porady logopedyczne – poradnia logopedyczna – kubek niekapek – smartfon – zabawki grające – zabawy dla dzieci – zdrowie dziecka – zdrowe dziecko

4 komentarze

  1. Mój synek obecnie 2,5r już dwukrotnie byliśmy u dwóch różnych logopedów (nie przypadkowych, tylko najbardziej polecanych w mieście) pierwszy raz w 18m kiedy wymawiał zaledwie kilka słów. Włączyła mi się lampka w głowie i poszliśmy. Po wnikliwym wywiadzie i przerożnych ćwiczeniach usłyszałam, że wszytko ok, dala czas do 2rż, że uparciuch, bo generalnie nie widzi powodu dla którego nie mówi, jeździł już na rowerku biegowym, potrafił dopasować układanki, rozróżniał zwierzątka, pił z otwartego kubka, gryzł i jadł w prawidłowy sposób itp
    Na 2 latka więc udaliśmy się znów. Tutaj już wypowiadał 60 słów (łącznie i w większości dźwiękonaśladowcze) I łączył po dwa slowa np. tata bam, czy mama am. Ponownie wywiad, ćwiczenia no i wszystko ok. Dać czas, aż pójdzie do przedszkola.. no i zaczął to przedszkole, co jakiś czas pojawia się nowe „słówko ” a raczej pierwsza sylaba jakiegoś słowa, ale do mowy mam wrażenie bardzo daleko. Czytamy dużo książeczek, układamy proste puzzle, wszelkie układanki Pucia i inne wspierające rozwój mowy, generalnie dużo „opowiada” bo buzia mu się nie zamyka, ale to w kółko te same sylaby: mama bam bam, tuu tuu, brum brum.. Reaguje na imię, jest świetny kontakt wzrokowy, rozumie i wykonuje wszelkie polecenia, jak czegoś chce, to coś powie, coś dopokazuje i tak się dogadujemy. Co mogłabym jeszcze zrobić?

    1. U nas było podobnie, rozwój przebiegał super, tylko nie mowinie – tez tylko sylaby i mowa nie ruszała dalej. Nawet neurolog radziła poczekać do 2 r.ż., bo wcześniak… trafiłam jednak do p. logopedy, która specjalizuje się w pracy z dziećmi z dużymi problemami i zdiagnozowała afazję. Od maja regularnie chodzimy na zajęcia i córka w sierpniu wreszcie zaczęła mówić nowe słowa, nie tylko powtarzać, nie tylko mówić sylabami. Mówi zdaniami, choć często niewyraźnie i teraz ćwiczymy wymowę, aby była zrozumiała dla innych. Jak się okazało, powinniśmy byli zacząć już ćwiczyć dużo wcześniej… córka w grudniu skonczy 3 lata.

    2. Oo identycznie jak u Nas tylko mój syn już skończył 3lata.Dostalisny ćwiczenia na naprzemienność żeby się tego uczył między innymi chodzić na czworaka.I zaczął od tamtej pory powtarzać/ mówić kilka słów.Pani neurologopedy mówiła,że jak będziemy ćwiczyć pilnować to po 2miesiacach zacznie mówić,bo nie widać u niego żadnych innych nieprawidlowosci.Ciagle mówi ,ale nie zrozumiale dla nikogo😌Zaczynamy teraz znów ćwiczenia po krótkiej przerwie,ale chyba już pod okiem neurologopedy.Przedszkole już zaczął może to też cos trochę pomoze,ale nie wiem.

  2. Moja córka ma 3 lata i 1 miesiąc, zauważyłam że zaczęła zamieniać T na K, mówi np. Kraktor zamiast Traktor, zamiast juTro mówi juKlo. Jest oczywiście więcej takich wyrazów.. A druga rzecz to nie zmiękcza końcówek i zamiast powiedzieć „”mostkiem” mówi „mostkem” itp. Kiedy ją poprawiam i mówię głośniej i staram się wyraźnie, trochę sie denerwuje i twierdzi że przecież dobrze powoedziala ten wyraz. Często choruje na zapalenie oskrzeli.
    Proszę o podpowiedź, czy ta mowa jest normalna i z wiekiem zacznie mówić poprawnie czy należy zgłosić się do logopedy. Zastanawiam się też czy może tu być jakiś problem ze słuchem?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.

Skomentuj Paula Anuluj pisanie odpowiedzi

Paulina Mistal
Absolwentka studiów magisterskich na kierunku Logopedia z audiologią o specjalności logopedia kliniczna na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Obecnie doktorantka na tymże uniwersytecie. Od 2018 roku sekretarz Polskiego Towarzystwa Logopedycznego Oddziału Lubelskiego. Uczestnik licznych konferencji naukowych zarówno jako prelegent, jak i słuchacz. Organizatorka wielu akcji społecznych mających na celu uświadamianie o wpływie wysokich technologii oraz produktów, które wpływają negatywnie na rozwój dzieci. Założycielka portalu Pani Logopedyczna. Na co dzień praktyk.