Pani Logopedyczna https://panilogopedyczna.pl Pani Logopedyczna Sun, 11 Feb 2024 18:52:00 +0000 pl-PL hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.4.3 https://panilogopedyczna.pl/wp-content/uploads/2021/01/PaniLogopedyczna_LOGO_Portal-1-e1610001660495-100x100.png Pani Logopedyczna https://panilogopedyczna.pl 32 32 Komunikacja zdalna szansą dla osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu? – wyniki moich najnowszych badań https://panilogopedyczna.pl/2024/02/komunikacja-zdalna-szansa-dla-osob-z-zaburzeniami-ze-spektrum-autyzmu-wyniki-moich-najnowszych-badan/ https://panilogopedyczna.pl/2024/02/komunikacja-zdalna-szansa-dla-osob-z-zaburzeniami-ze-spektrum-autyzmu-wyniki-moich-najnowszych-badan/#respond Sun, 11 Feb 2024 18:46:24 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=9237 Z przeprowadzonych przeze mnie badań [2], które w tym momencie uznać należy za pilotażowe, wynika, że osoby z zespołem Aspergera* chętnie kontaktują się z innymi osobami zdalnie, zwłaszcza poprzez formę pisaną, czyli np. za pośrednictwem aplikacji Messenger. Okazuje się bowiem, że brak konieczności bezpośredniego kontaktu z drugą osobą ułatwia, a często umożliwia im nieskrępowaną rozmowę, w tym dzielenie się swoimi problemami. Informacja ta powinna zatem zostać uznana za niezwykle cenną przez wszystkich terapeutów, ponieważ, o czym na ten moment nie wolno nam jeszcze przesądzać, komunikacja zdalna może okazać się istotnym elementem terapii osób ze spektrum autyzmu, w szczególności osób aktualnie, jeszcze przed wprowadzeniem w Polsce klasyfikacji ICD-11 [1], diagnozowanych jako osoby z zespołem Aspergera.

W przeprowadzonych badaniach analizie poddałam realizację zachowań dialogowych osób z diagnozą zespołu Aspergera w przypadku trzech typów rozmów:  zdalnej wymiany wiadomości tekstowych, wideorozmowy oraz interakcji  w kontakcie bezpośrednim.

Podczas wideorozmowy największym problem dla osób z zespołem Aspergera był kontakt wzrokowy
i fakt, że są widziane przez drugą osobę. Niektórzy badani nie włączali kamerki albo wyłączali
ją w trakcie trwania rozmowy. Potwierdza to zatem, że nawiązanie kontaktu wzrokowego nawet
w kontakcie pośrednim stanowi dla nich trudność
. Warto jednak zauważyć, że w przypadku wideorozmowy wypowiedzi badanych były bardziej spójne aniżeli podczas rozmowy bezpośredniej. Podobnie było w przypadku przestrzegania zasad naprzemienności ról w konwersacji.

Najmniej „problematyczną” dla osób badanych okazała się zdalna wymiana wiadomości tekstowych.
W odróżnieniu od dwóch pozostałych form objętych badaniami nie pojawił się tutaj schematyzm
w użyciu języka w postaci automatycznych zachowań językowych w określonych sytuacjach. Ponadto wypowiedzi pisemne badanych były spójne z tematem rozmowy, a także zachowana została naprzemienność ról pomiędzy nadawcą a odbiorcą. Podczas jednej z rozmów tekstowych pojawiła się ciekawa z perspektywy badawczej sytuacja. Jeden z badanych zakomunikował, że w przypadku terapii psychologicznej związanej z jego problemami emocjonalnymi wolałby zastosować środki komunikowania się na odległość aniżeli terapię w kontakcie bezpośrednim. Badany stwierdził, że byłoby mu łatwiej opowiadać w ten sposób o swoich problemach.

W rozmowie face to face badani wykazywali tendencję do monologowania i odnoszenia do siebie tematu rozmowy, czego nie zaobserwowano w rozmowie w formie pisanej i w trakcie wideorozmowy. Przy takiej formie komunikowania się osoby z zespołem Aspergera miały trudności z odróżnieniem informacji istotnych od nieistotnych, co niekiedy przekładało się na nieskuteczne realizowanie zamierzonej intencji komunikacyjnej.

Pomimo powyższego zaobserwowano, że osoby z zespołem Aspergera wykazywały trudności w zakresie inicjowania i podtrzymywania konwersacji we wszystkich trzech typach rozmów.  Uprzednie, w przypadku wiadomości tekstowych, jest jednak trudne do zaobserwowania przez przeciętnego odbiorcę.

Bez wątpienia uznać należy, że komunikacja zdalna jest szansą dla osób z diagnozą zespołu Aspergera, tym bardziej w czasach gdy powszechną formą pracy jest praca zdalna. Komunikacja taka jest również szansą dla terapeutów i badaczy, ponieważ być może dzięki niej lepiej zrozumiemy funkcjonowanie tych osób, a przede wszystkim być może uda nam się opracować nowe metody terapii z wykorzystaniem takiej komunikacji.


Bibliografia:

[1] Majewicz P., ICD-11 – Implikacje w badaniach i praktyce psychologiczno-pedagogicznej [w:] Lubelski Rocznik Pedagogiczny, t.XLII, z.1, 2023.

[2] Mistal P., Interakcja językowa z osobami ze spektrum autyzmu za pomocą technologii komunikacji zdalnej, 2023.

]]>
https://panilogopedyczna.pl/2024/02/komunikacja-zdalna-szansa-dla-osob-z-zaburzeniami-ze-spektrum-autyzmu-wyniki-moich-najnowszych-badan/feed/ 0
„Pójdzie do przedszkola to się rozgada” to kolejny mit powtarzany z pokolenia na pokolenie https://panilogopedyczna.pl/2023/09/pojdzie-do-przedszkola-to-sie-rozgada-to-kolejny-mit-powtarzany-z-pokolenia-na-pokolenie/ https://panilogopedyczna.pl/2023/09/pojdzie-do-przedszkola-to-sie-rozgada-to-kolejny-mit-powtarzany-z-pokolenia-na-pokolenie/#respond Fri, 08 Sep 2023 16:05:33 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=8903 „Zobaczysz, że jak pójdzie do przedszkola to się rozgada” – niestety w dalszym ciągu powielane są tego typu mity. Rodzice/dziadkowie bardzo często tłumaczą opóźniony rozwój mowy dziecka tym, że jest ono na przykład leniwe lub uparte. Dziecko, które nie mówi, a nagle trafi do grupy przedszkolnej może poczuć ogromną frustrację, ponieważ w przeciwieństwie do swoich rówieśników, nie będzie w stanie wyrazić swoich próśb czy potrzeb. Frustracja może przejawiać się wycofaniem się z kontaktu z rówieśnikami albo emocjonalnymi reakcjami, agresywnymi zachowaniami i porozumiewaniem się krzykiem/płaczem.

Dlaczego dziecko idąc do przedszkola powinno już mówić?

Zgodnie z normami rozwojowymi 3 -latek powinien mówić ok. 1000 słów, budować kilkuwyrazowe zdania a jego mowa powinna być zrozumiała dla otoczenia. Dziecko 3 -letnie jest już w stanie swobodnie komunikować się ze swoim otoczeniem, a zatem niemówiący 3 -latek nie jest normą.

W 3. roku życia dziecko potrafi artykułować:

  • samogłoski [a, o, u, e, i, y] (czasem bez [y])
  • spółgłoski [p, b, m, t, d, k, g, ch, f, w, l, ł, j, n, ń, ś, ź, ć, dź]   

Trzylatek w dalszym ciągu może zastępować artykulację trudniejszych głosek łatwiejszymi, dobrze opanowanymi (trzylatek nie musi jeszcze mówić głosek [s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, r]).

Wobec tego normą rozwojową jest, że trzylatek powie np. lowel [rower], śamolot [samolot], źaba [żaba].

Więcej o tym jakie umiejętności powinien mieć trzylatek i kiedy należy skonsultować się z logopedą przeczytasz TUTAJ.

Mowa nie jest umiejętnością wrodzoną, a jej prawidłowy rozwój zależny jest od wielu czynników. W publikacjach naukowych podane są normy rozwojowe, które wskazują kiedy i jakie umiejętności powinno posiadać dziecko. O tym jak prawidłowo powinien przebiegać rozwój mowy dziecka przeczytasz TUTAJ. Większość autorów wskazuje, że opóźniony rozwój mowy jest wówczas, gdy dziecko w wieku 2 lat nie wypowiada słów, a w wieku 3 lat nie wypowiada zdań [4].

Jeśli obserwujemy u dziecka opóźnienie w nabywaniu mowy, to kluczowe jest znalezienie przyczyny, a przedszkole nie sprawi, że magicznie one znikną.

Dlatego jeśli Twoje dziecko nie mówi lub mówi mało, to nie czekaj, aż się „rozgada”. Przecież jeśli boli Cię ząb, to od razu idziesz do dentysty, więc jeśli niepokoi Cię rozwój mowy dziecka, to koniecznie udaj się z nim do logopedy.


Bibliografia:

[1] Banaszkiewicz A., Rozwój sprawności językowych w ontogenezie [w:] Surdologopedia, 2015.

[2] Kaczmarek L., Nasze dziecko uczy się mowy, 1996.

[3] Krasowicz-Kupis G., Rozwój sprawności językowej dziecka: teoria i praktyka, 2004.

[4] Pilarska E., Neurologiczne podstawy zaburzeń mowy u dzieci [w:] Biomedyczne podstawy logopedii.

]]>
https://panilogopedyczna.pl/2023/09/pojdzie-do-przedszkola-to-sie-rozgada-to-kolejny-mit-powtarzany-z-pokolenia-na-pokolenie/feed/ 0
Jak odstawić smoczek? https://panilogopedyczna.pl/2023/07/jak-odstawic-smoczek/ https://panilogopedyczna.pl/2023/07/jak-odstawic-smoczek/#respond Sat, 29 Jul 2023 11:42:30 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=8837 Smoczek zaspokaja potrzebę ssania, dziecko uspokaja się i czuje się bezpiecznie, ale pamiętajmy, że długotrwałe używanie smoczka może prowadzić m.in. do utrwalenia nieprawidłowego wzorca połykania i wad zgryzu, których następstwem mogą być wady wymowy.

Kiedy należy odstawić smoczek?

Pierwszą próbę wyeliminowania smoczka można podjąć między 5. a 6. miesiącem życia lub po 7. miesiącu, aczkolwiek może okazać się, że jest to w tym czasie dla dziecka trudne, chociażby z uwagi na ząbkowanie. Według zaleceń specjalistów ze smoczka najlepiej jest całkowicie zrezygnować do 12. miesiąca życia (maksymalnie do 18. miesiąca życia).

Jakie mogą być konsekwencje zbyt długiego używania smoczka?

  • wady zgryzu
  • wady wymowy
  • nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka
  • utrwalenie nieprawidłowego wzorca połykania
  • oddychanie przez usta
  • niechęć komunikowania się z otoczeniem

Wybierz odpowiedni moment

Odstawienie smoczka jest dla dziecka bardzo trudnym momentem, dlatego nie zaczynamy tego robić, gdy dziecko:

  • choruje
  • ząbkuje
  • ma skoki rozwojowe
  • ma regres snu

Nie zaczynamy odstawiać smoczka w tym samym momencie, gdy pojawiają się pewne życiowe zmiany, które dla dziecka mogą być stresujące:

  • adaptacja w żłobku lub przedszkolu
  • przeprowadzka
  • pojawienie się rodzeństwa
  • dłuższy wyjazd rodzica
  • odstawienie od piersi

Sposoby na pożegnanie smoczka

Zanim zdecydujesz się na pożegnanie smoczka poobserwuj, kiedy i w jakich sytuacjach dziecko najczęściej sięga po smoczek. Odstawianie smoczka powinno być procesem stopniowym, na który gotowy jest zarówno rodzic jak i dziecko. Nie każdy moment jest dobry na rozstanie się ze smoczkiem, o czym mowa była powyżej. Z rozmów, które przeprowadzam podczas konsultacji logopedycznych często wynika, że rodzice mają obawy przed pożegnaniem smoczka. Pamiętajmy, że dzieci bardzo czują emocje dorosłych, ich stres i niepokój, dlatego przedstawię kilka metod, które w łagodny sposób mogą przeprowadzić Was przez etap pożegnania smoczka.

  1. Postaraj się, by smoczek nie był cały czas w zasięgu wzroku i ręki dziecka.
  2. Obserwuj swoje dziecko i gdy zauważysz, że coraz mniej potrzebuje smoczka i rzadziej z niego korzysta, to być może jest to dobry moment, aby całkowicie z niego zrezygnować. Stopniowo ograniczaj dziecku używanie smoczka w ciągu dnia i staraj się przekierowywać jego uwagę, jednocześnie wspierając i zapewniając dużo czułości i bliskości. Gdy dziecko zrezygnuje z korzystania ze smoczka w dzień, to następnie spróbuj ograniczać używanie go w czasie drzemki i w nocy.
  3. Dzieci bardzo często są przywiązane do smoczka. Zamiast smoczka możesz zaproponować dziecku jakiś inny przedmiot (może to być miś albo kocyk), który pozwoli mu się wyciszyć i będzie towarzyszył dziecku na przykład podczas zasypiania. Tego typu przedmiot warto wprowadzić kilka tygodni przed podjęciem próby rezygnacji ze smoczka.
  4. Jedną z metod jest skracanie smoczka. Nie powinno to być jednak zbyt drastyczne skrócenie. Najlepiej spróbować metodę małych kroczków i stopniowo co kilka dni odcinać smoczek po kilka milimetrów. Po tym jak zmieni się kształt smoczka i przestanie on spełniać swoją funkcję, dziecko prawdopodobnie samo z niego zrezygnuje, ponieważ wówczas ssanie nie będzie już dla malucha satysfakcjonujące.
  5. W przypadku starszych dzieci, które są bardzo przywiązane do smoczka, dobrym pomysłem może okazać się symboliczne pożegnanie. Spakujcie wspólnie smoczek do pudełka, naklejcie znaczek i „wyślijcie” go do innego maluszka. W zamian w ramach podziękowań możesz dać dziecku jakiś drobny upominek.
  6. Jeśli smoczek się zepsuł albo zgubił, wykorzystaj tę sytuację i wytłumacz dziecku dlaczego nie kupicie nowego.
  7. Polecam także książeczki typu „Hela sama oddaje smoczek” K. Gurynowicz, które mogą Wam pomóc przejść przez ten etap.

Moment odstawienia smoczka zapewne będzie wiązał się też z dużą potrzebą bliskości.


Pamiętam, jak moja przyjaciółka opowiadała mi o tym jak pożegnała smoczek ze swoją córeczką. Najpierw porozmawiała z nią i opowiedziała o tym, że pójdą do lasu, aby zostawić smoczek małej sarence. W miejscu, w którym miały zostawić smoczek czekała na dziewczynkę przekąska, jako podziękowanie za oddanie smoczka. W tej całej historii okazało się, że pożegnanie ze smoczkiem było dużo trudniejsze dla rodzica, który obawiał się reakcji dziecka. Dziewczynka bez problemu pożegnała się ze smoczkiem i zostawiła go w lesie. Z całą pewnością tak łagodne pożegnanie było efektem wcześniejszego przygotowania rodzica.


Powyżej zaproponowałam kilka sposób, ale pamiętajmy, że każde dziecko jest inne i to co sprawdzi się z powodzeniem u jednego dziecka, być może nie sprawdzi się u innego, ponieważ nie ma jednej, uniwersalnej metody. Niektóre pożegnania będą szybkie, zaś niektóre mogą trwać dłużej, ponieważ każde dziecko ma inne potrzeby. Odstawiając smoczek ważna jest konsekwencja i to, by wszyscy członkowie rodziny działali razem.

]]>
https://panilogopedyczna.pl/2023/07/jak-odstawic-smoczek/feed/ 0
Co kupować a czego nie kupować dzieciom z okazji Dnia Dziecka. Świadomy Dzień Dziecka 2023 https://panilogopedyczna.pl/2023/05/co-kupowac-a-czego-nie-kupowac-dzieciom-z-okazji-dnia-dziecka-swiadomy-dzien-dziecka-2023/ https://panilogopedyczna.pl/2023/05/co-kupowac-a-czego-nie-kupowac-dzieciom-z-okazji-dnia-dziecka-swiadomy-dzien-dziecka-2023/#respond Mon, 29 May 2023 18:30:59 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=8743 Zabawki wysokiej jakości wcale nie muszą być drogie. Niestety wielu rodziców i opiekunów wierzy, że tylko drogie zabawki elektroniczne i interaktywne (świecące, grające) wspierają rozwój dziecka. Tymczasem badania sugerują, że zabawki grające i świecące odwracają uwagę dziecka od opiekuna i zastępują interakcje międzyludzkie.

Fundamentalnym atrybutem zabawki jest to, by angażowała zarówno dziecko jak i rodzica/opiekuna, wspierała ich relacje, a tym samym rozwój językowy. Najlepsze są zabawki, które rozwijają kreatywność dziecka, jego wyobraźnię, a także angażują zarówno dziecka, jak i opiekuna. Zabawki oparte na elektronice raczej tego nie robią.

Zabawki tradycyjne na przykład lalki, klocki, to zabawki ponadczasowe, cały czas aktualne. Tymczasem współczesne zabawki interaktywne są uzależnione od medialnej reklamy i często cieszą się powodzeniem bardzo krótko – przez jeden sezon, by następnie ustąpić miejsca innej zabawce.

Czego nie kupować dzieciom?

Zabawek niedostosowanych do wieku dziecka

Małe dziecko jest ciekawe świata i doświadcza go za pomocą wszystkich zmysłów, dlatego często bierze do buzi różne przedmioty. Wybierając zabawkę dla dziecka, pamiętaj o kategorii wiekowej, ponieważ maluch podczas zabawy na przykład misiem, może chcieć go rozłożyć na części pierwsze i chociażby oderwać guziczki lub inne ozdobne elementy, a następnie wziąć do buzi. Wobec tego wybierając zabawki zwracajmy uwagę na to z czego są zrobione. Jest to niesamowicie ważne, aby uchronić dziecko przed połknięciem drobnych elementów.

Gadżetów typu smartfon czy tablet

Nie są to „zabawki” przeznaczone dla dzieci, ponieważ ograniczają rozwój mowy i rozwój społeczny. Zabawki elektroniczne odcinają dziecko od życia społecznego rodziny i zamykają je w nierealnym świecie. Korzystanie z cyfrowej technologii przez dzieci poniżej 3. roku życia, nie przynosi im żadnych korzyści edukacyjnych, a wręcz wpływa szkodliwie na ich rozwój. Mózg małego dziecka ma inne potrzeby stymulacji swego rozwoju niż poprzez korzystanie z wysokich technologii. Urządzenia cyfrowe wpływają także na pogorszenie jakości snu dziecka, dlatego eksperci radzą, aby nie dawać dzieciom tego typu urządzeń na co najmniej godzinę przez snem i nie korzystać z nich w sypialni. Dziecko, które poznaje świat poprzez nowoczesne technologie ma również mniejszą potrzebę obcowania z innymi ludźmi, ponieważ świat wirtualny wydaje się być dla niego o wiele bardziej atrakcyjny.

Zabawek grających

Maluszek dopiero co przyszedł na świat, a często już na powitanie „bombardowany” jest mrugającymi, kolorowymi światełkami i dźwiękami wydobywającymi się z karuzeli znajdującej się tuż nad jego łóżeczkiem. Producenci zapewniają rodziców, że jeśli dziecko będzie korzystało z ich zabawek i aplikacji edukacyjnych, to z pewnością będzie wykazywać lepsze postępy w rozwoju.

Zabawki grające (podobnie jak telewizor, tablet czy smartfon) stymulują prawą półkulę mózgu dziecka, która zajmuje się odbiorem i przetwarzaniem bodźców obrazowych i dźwiękowych (niejęzykowych), a tym samym „wyłącza” lewą półkulę, która odpowiedzialna jest za mówienie. Przestymulowanie prawej półkuli mózgu może przyczyniać się m.in. do opóźnionego rozwoju mowy, trudności w nauce i kłopotów z zasypianiem.

Chodzików

W Stanach Zjednoczonych chodziki znajdują się na czarnej liście i są oficjalnie zakazane przez Amerykańską Akademię Pediatryczną i Narodowe Zrzeszenie Szpitali Dziecięcych. Ponadto w Kanadzie ich produkcja i sprzedaż jest zakazana. Wykazano bardzo dużą urazowość (urazy czaszkowo – mózgowe) wśród dzieci, które kształtowały chód za pomocą chodzika. Chodzenie takie pozbawia możliwości kształtowania orientacji przestrzennej, schematu ciała, planowania, koordynacji wzrokowo – ruchowej, równowagi ciała. Rozwija się nieprawidłowy wzorzec chodu – głównie na palcach, brak nauki przetaczania stopy, nieprawidłowe przenoszenie ciężaru ciała, nieprawidłowy rozkład napięcia mięśniowego, a co za tym idzie w dalszych latach życia nieprawidłowa postawa ciała.

Dlaczego należy zrezygnować z używania chodzików?

Odpowiedź jest prosta, ponieważ rozwój psychoruchowy jest bardzo powiązany z rozwojem mowy. Komunikacja językowa i motoryka to funkcje wyższych czynności mózgowych, które są od siebie zależne.

Kubków niekapków

Myślę, że z uwagi na ich atrakcyjny wygląd, niektóre babcie czy ciocie mogą pokusić się o zakup tego typu „gadżetu”. Tymczasem niekapki są szkodliwe dla dzieci, które nabywają jeszcze mowę (poniżej około 7. roku życia) i mogą przyczyniać się do powstawania zgryzu otwartego, którego konsekwencją są zaburzenia artykulacyjne w postaci międzyzębowej realizacji głosek.

Jakie prezenty polecam?

Układanki i sortery kształtów

Dziecku w okolicach pierwszego roku życia możemy zaproponować wszelkiego rodzaju układanki i sortery kształtów, ponieważ są to zabawki, które uczą koncentracji i rozwijają spostrzegawczość, a także ćwiczą percepcję wzrokową i sprawność dłoni.

Tory dla aut/wieża z piłeczkami

To świetne zabawki dla dziecka rocznego, ponieważ maluchy bardzo lubią obserwować przedmiot, które wprawią w ruch na przykład autko, które zjeżdża po torze czy piłeczkę, która turla się z wieży.

Układanki sensoryczne

To świetna zabawa już nawet dla najmłodszych. Dzięki zabawkom sensorycznym dzieci poznają różne faktury, a zmysły odgrywają ogromną rolę w poznawaniu świata. Dzięki takiemu doznaniu wiedzą co to znaczy, że coś jest gładkie, chropowate, ciepłe lub zimne.

Klocki

Zestaw klocków to połączenie zabawy ze stymulacją rozwoju dziecka. Klocki pobudzają kreatywność, rozbudzają wyobraźnię przestrzenną, dziecko uczy się figur geometrycznych, poznaje kolory i ćwiczy koordynację wzrokowo-ruchową. Wspólna zabawa klockami rodziców z dziećmi uczy również współdziałania.

Układanki magnetyczne/naklejki wielorazowe

Ostatnio na rynku można spotkać układanki magnetyczne, które są świetną zabawką, dającą wiele możliwości na jej wykorzystanie, a przy tym takie układanki pomagają dziecku w nauce otaczającego nas świata. Dzięki niej dziecko pobudza swoją wyobraźnię i rozwija kreatywność, a często do tych układanek dołączane są wzory, zgodnie z którymi dziecko ma ułożyć elementy tak samo, wówczas są to układanki lewopółkulowe, poprzez które ćwiczymy spostrzeganie, myślenie, analizę i syntezę wzrokową.

Zestawy zabawek zawody/stolik z narzędziami/kuchnia

Zestawy zabawek takie jak lekarz, strażak, policjant itd. doskonale wpływają na rozwój dziecka, ponieważ dziecko rozwija swoją wyobraźnię poprzez zabawę na niby, która jest niezwykle ważnym elementem rozwoju każdego przedszkolaka i bardzo intensywnie rozwija się między 3. a 4. rokiem życia. Ponadto dziecko kształtuje wiedzę o rzeczywistości i odtwarza codzienne sytuacje na przykład wizytę w przychodni. Podczas takiej zabawy z dzieckiem stymulujemy rozwój jego mowy, wzbogacając zasób jego słownictwa.

Książki

Czytanie stymuluje rozwój mowy, rozwija zdolności komunikacyjne, wzbogaca zasób słownictwa, rozwija wyobraźnię, rozwija myślenie przyczynowo-skutkowe, uczy rozumieć świat. O pozytywnych wpływie czytania można by mówić długo, ale pamiętajmy, że niesamowicie ważne jest kształtowanie nawyków już we wczesnym dzieciństwie.

Zabawki wspierające rozwój motoryki małej

  • zestawy do zabaw ciastoliną
  • zestaw stempelków
  • warzywa/owoce do krojenia
  • zabawki do nawlekania i sznurowania
  • zestawy do złożenia np. straż pożarna

Tego typu zabawki rozwijają zdolności manualne dziecka, a pamiętajmy, że sprawne rączki pozytywnie wpływają na rozwój mowy.

Gry memo

Dostarczają mnóstwo śmiechu i dobrej zabawy, ćwiczą również pamięć, spostrzegawczość oraz rozwijają nowe słownictwo dziecka, a ponadto rozwijają myślenie strategiczne i planowanie.

Instrumenty

Kolejnym pomysłem są instrumenty. To świetne połączenie nauki i zabawy. Gra na instrumentach również pobudza kreatywność, ale również uczy rozróżniania dźwięków i poczucia rytmu.

Zabawki, które rozwijają ruchowo

  • hulajnoga
  • rowerek
  • piłki
  • kręgle

Wybór odpowiednich zabawek w erze cyfrowej technologii, jest niezwykle istotnym momentem. To czego dziecko uczy się w dzieciństwie, stanowi fundament dla jego przyszłych osiągnięć. Dziecko w procesie zabawy ma być badaczem, odkrywcą, aktywnym obserwatorem i współtwórcą otaczającej je rzeczywistość.

Z okazji Dnia Dziecka do 2 czerwca trwa promocja na e-booka Wierszyki paluszkowe i nie tylko!

Wierszyki paluszkowe Paulina Mistal motoryka mała
]]>
https://panilogopedyczna.pl/2023/05/co-kupowac-a-czego-nie-kupowac-dzieciom-z-okazji-dnia-dziecka-swiadomy-dzien-dziecka-2023/feed/ 0
Problemy z karmieniem piersią? Przyczyną może być krótkie wędzidełko języka https://panilogopedyczna.pl/2023/04/problemy-z-karmieniem-piersia-przyczyna-moze-byc-krotkie-wedzidelko-jezyka/ https://panilogopedyczna.pl/2023/04/problemy-z-karmieniem-piersia-przyczyna-moze-byc-krotkie-wedzidelko-jezyka/#respond Sat, 15 Apr 2023 17:01:45 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=8684 Do gabinetów logopedycznych coraz częściej zgłaszają się mamy wraz ze swoimi noworodkami lub niemowlętami i sygnalizują trudności związane z karmieniem piersią. Zazwyczaj krótkie wędzidełko języka kojarzy się z nieprawidłową realizacją głosek, natomiast jeśli ruchomość języka jest ograniczona, to może to powodować szereg innych trudności, w tym trudności, które mogą pojawić się już na etapie karmienia piersią, a ich rezultatem mogą być zaburzenia karmienia i odrzucenie piersi lub przedwczesne przejście na karmienie sztuczne.

U dziecka, które ma ograniczoną ruchomość języka spowodowaną krótkim wędzidełkiem możemy obserwować szereg różnych objawów.

Pierwsze objawy, które obserwują mamy u swoich maluszków to:

  • płytkie zasysanie piersi
  • przerywanie ssania
  • powolne przybiera na wadze u dziecka
  • krztuszenie się dziecka w trakcie jedzenia
  • odwracanie się od piersi
  • zasypianie w trakcie karmienia
  • zmęczenie dziecka podczas ssania piersi/butelki
  • cmokanie, mlaskanie, klikanie – dźwięki te sugerują utratę szczelności podczas ssania
  • pęcherzyk na górnej wardze
  • refluks
  • kolki
  • oddychanie przez usta
  • chrapanie
  • problemy z utrzymaniem smoczka w buzi

Bardzo ważne jest to, by obserwować jak oddychają dzieci w ciągu dnia i podczas snu. Wszystkie dzieci (nawet niemowlęta) z natury oddychają nosem. Wobec tego prawidłowa pozycja spoczynkowa warg jest wtedy, gdy górna warga jest w kontakcie z dolną wargą. Dzieci z krótkim wędzidełkiem bardzo często mają nieprawidłową pozycję spoczynkową warg – wówczas usta są otwarte/uchylone, a język widoczny jest w pozycji międzydziąsłowej (u starszych dzieci w pozycji międzyzębowej). Jeśli zaobserwujemy, że dziecko oddycha przez usta albo oddycha przez nos ale usta są otwarte/rozszczelnione (jest to nieprawidłowość!), to należy się skonsultować z logopedą.


Charakterystyczną cechą krótkiego wędzidełka języka jest występowanie tzw. „serduszka” na czubku języka, gdy język wysunięty jest na brodę, natomiast brak serduszka na czubku języka nie pozwala wykluczyć ankyloglosji.


Krótkie wędzidełko języka może powodować szereg trudności, które będą powodować kłopoty ze ssaniem piersi. Wobec tego coraz częściej mówi się o potrzebie podcięcia krótkiego wędzidełka języka już w pierwszych dniach życia dziecka.

Najczęstsze dolegliwości, które zgłaszają mamy to:

  • bolesne karmienie
  • charakterystyczny wygląd brodawki po jej wyciągnięciu z ust dziecka (brodawka jest popękana, blada, spłaszczona)
  • krwawienie brodawki
  • zapalenie sutka
  • płytkie zassanie
  • problemy z laktacją
  • małe lub nieprawidłowe opróżnienie piersi
  • zatkane kanaliki

Wymienione powyżej objawy mogą skutkować przedwczesnym odstawieniem dziecka od piersi. Wówczas warto udać się do logopedy, który przeprowadzi szczegółowy wywiad, oceni sposób karmienia, oceni budowę i sprawność narządów mowy dziecka, a także wyda odpowiednie zalecenia.

Prawidłowa ruchomość języka jest niesamowicie istotna już od pierwszych dni życia dziecka, ponieważ początkowo umożliwia sprawne przyjmowanie pokarmu, a w okresie przedszkolnym wpływa na prawidłową wymowę i zgryz.

Jedzenie sprawia dziecku dyskomfort w momencie, gdy nie potrafi ono w sposób prawidłowy realizować mechaniki ssania. Możemy wówczas obserwować, że dziecko jest niespokojne, odwraca głowę, pręży się czy płacze. Frenotomia to zabieg polegający na przecięciu (podcięciu/nacięciu) wędzidełka. O tym jaki zabieg będzie wykonany i z użyciem jakich narzędzie, decyduje operator. Zabieg ten może wykonać chirurg stomatologiczny, laryngolog, ortodonta.

Badania dowodzą, że zabieg podcięcia wędzidełka u noworodków wpływa korzystanie na jakość karmienia i już w ciągu pierwszego tygodnia po zabiegu obserwuje się poprawę czynności ssania. Ponadto matki stwierdzają natychmiastowe ustąpienie bólu brodawek sutkowych.

O tym jakie objawy może powodować krótkie wędzidełko języka na dalszych etapach rozwoju dziecka pisałam TUTAJ.


Bibliografia:

[1] Ghaheri, B. A., Cole, M., Fausel, S. C., Chuop, M. and Mace, J. C. (2016), Breastfeeding improvement following tongue-tie and lip-tie release: A prospective cohort study. The Laryngoscope.

[2] Ostapiuk B., Ankyloglosja jako przyczyna artykulacyjnych trudnośi [w:] Biomedyczne podstawy logopedii, 2020.

[3] Ostapiuk B., Postępowanie logopedyczne u osób z dyslalią i ankyloglosją [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, 2015.

[4] Pluta-Wojciechowska D., Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia wybranych form zaburzeń, 2017.

[5] Sioda T., Wędzidełko języka u noworodków – ocena neonatologiczna i zalecenia. Standardy Medyczne „Pediatria” 2012, t. 9.


]]>
https://panilogopedyczna.pl/2023/04/problemy-z-karmieniem-piersia-przyczyna-moze-byc-krotkie-wedzidelko-jezyka/feed/ 0
Sprawność ręki a rozwój mowy – propozycje zabaw https://panilogopedyczna.pl/2023/02/sprawnosc-reki-a-rozwoj-mowy-propozycje-zabaw/ https://panilogopedyczna.pl/2023/02/sprawnosc-reki-a-rozwoj-mowy-propozycje-zabaw/#comments Sat, 11 Feb 2023 18:08:47 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=8253 Pomiędzy rozwojem mowy dziecka a sprawnością rąk istnieje ścisła zależność, ponieważ w strukturze mózgu pola ruchowe ręki są położone bardzo blisko pól, które odpowiedzialne są za ruchy narządów mowy. To znaczy, że praca rąk bezpośrednio wpływa również na rozwój mowy.

Dzieci, które mają mało sprawne rączki zazwyczaj później nabywają mowę, a także mają trudności z wybraniem ręki dominującej.


Usprawnianie rąk dziecka pobudza rozwój jego mowy


Kiedy można zacząć usprawniać dłonie dziecka?

Już od urodzenia możesz usprawniać dłonie dziecka poprzez masażyki czy zabawy paluszkowe.

Niemowlęta usprawniają pracę dłoni, kiedy chwytają i ściskają zabawki lub przekładają je z rączki do rączki. Dzięki takim manipulowaniem zabawką uczą się wykonywać coraz precyzyjniejsze ruchy. Dla dziecka ciekawym doświadczeniem będzie także dotykanie różnych faktur i konsystencji.

Ćwiczenie motoryki małej

Staraj się jak najczęściej proponować dziecku zabawy, dzięki którym będzie miało możliwość usprawniać dłonie. Wcale nie potrzebujesz do tego drogich zabawek, wystarczy tylko rozejrzeć się dookoła, bo zapewne wiele rzeczy, które z powodzeniem możesz wykorzystać podczas takich zabaw znajdziesz w domu np. kartka, kredki, nożyczki, klej, plastelina, farby, sznurek, zakrętki – można z tego wyczarować cuda, pamiętaj, że ogranicza nas tylko wyobraźnia. W ten sposób dziecko usprawnia dłonie poprzez zabawę, która na pewno dostarczy wiele radości.

Przykładowe zabawy:

  • kartka papier/gazeta – gniecenie, wydzieranie
  • zabezpiecz podłogę folią albo gazetami i razem ze swoim maluchem malujcie farbami. z całą pewnością będzie to ogromna radość dla dziecka i świetna zabawa, ale też doskonałe ćwiczenie motoryki małej
  • do pudełka wsyp sypkie produkty np. makaron, fasola, groch – zadaniem dziecka może wyciągnięcie makaronu. jest to także doskonała zabawa sensoryczna, a dziecko z pewnością będzie zachwycone
  • wlej do miski wodę i wrzuć do niej np. figurki zwierzątek – zadaniem dziecka będzie wyłowienie figurek przy użyciu łyżki lub zaparzacza do herbaty

Przenoszenie pomponów szczypcami. Więcej tego typu zabaw znajdziesz także na moim profilu na Instagramie

Na moim portalu znajdziesz także karty do wylepienia plasteliną, wycinania, rysowania po śladzie, które również możesz wykorzystać podczas zabawy z dzieckiem.

Jak stymulować sprawność dłoni?

  • malowanie i kolorowanie
  • wydzieranie, wycinanie, wyklejanie
  • nawlekanie koralików
  • zapinanie i odpinanie guzików
  • lepienie, wałkowanie, ugniatanie (np. plasteliny)
  • darcie i gniecenie papieru
  • odkręcanie i zakręcanie nakrętek
  • przyczepianie spinaczy
  • mieszanie i przesypywanie (np. piasku)
  • przenoszenie szczypcami małych elementów (np. pomponików)
  • zabawy paluszkowe

Zabawy paluszkowe

Zabawy paluszkowe można stosować od najwcześniejszych dni życia dziecka, ale z powodzeniem można je wykorzystywać także podczas zabawy z kilkulatkiem. Zabawy te stymulują rozwój mowy, rozwijają orientację w schemacie ciała, poprawiają zdolności manualne, a także przygotowują dziecko do układania, wycinania, rysowania, malowania i pisania. Propozycje zabaw paluszkowych znajdziesz w moim e-booku „Wierszyki paluszkowe i nie tylko!”, który dostępny jest TUTAJ.

Wierszyki paluszkowe Paulina Mistal motoryka mała
Wierszyk pochodzi z e-booka „Wierszyki paluszkowe i nie tylko!” autorstwa Pauliny Mistal

Pamiętaj, że dziecko może usprawniać pracę rąk również podczas codziennych czynności samoobsługowych np. jedzenia, mycia się czy ubierania, dlatego nie wyręczaj dziecka w tych czynnościach. Ćwiczenia motoryki małej są niezwykle ważne także w zakresie nabywania umiejętności szkolnych m.in. pisania.

]]>
https://panilogopedyczna.pl/2023/02/sprawnosc-reki-a-rozwoj-mowy-propozycje-zabaw/feed/ 2
Częste infekcje mogą być przyczyną opóźnionego rozwoju mowy i wad wymowy https://panilogopedyczna.pl/2023/01/czeste-infekcje-moga-byc-przyczyna-opoznionego-rozwoju-mowy-i-wad-wymowy/ https://panilogopedyczna.pl/2023/01/czeste-infekcje-moga-byc-przyczyna-opoznionego-rozwoju-mowy-i-wad-wymowy/#respond Sat, 28 Jan 2023 16:55:07 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=8174 Jedno z pytań, które zadaje rodzicom dzieci podczas konsultacji logopedycznej brzmi „Czy dziecko przechodzi częste/nawracające infekcje górnych dróg oddechowych?”. Rodzice często zgłaszają, że dziecko choruje, później na kilka dni idzie do żłobka/przedszkola i znów choruje. Infekcje górnych dróg oddechowych, czyli infekcje kataralne, ból gardła, kaszel, ból uch i zatok dotyczy wielu małych dzieci. A jak to wpływa na ich mowę?

Infekcje górnych dróg oddechowych (tj. ostre stany zapalne nosa i zatok przynosowych, gardła i krtani) można zaobserwować u dzieci przez cały rok, ale ich szczególne nasilenie o okres wczesnowiosenny i jesienno-zimowy.

Najczęstsze przyczyny i czynniki zwiększające ryzyko występowania infekcji górnych dróg oddechowych to:

  • zaburzenia odporności
  • narażenie na dym papierosowy
  • nieprawidłowa diety (często bogata w cukier)
  • wilgoć w mieszkaniu
  • obniżona odporność
  • wcześniactwo

Przyczyną częstych i nawracających infekcji górnych dróg oddechowych może być również przewlekłe ropne zapalenie migdałków podniebiennych. Dzieci z alergią znacznie częściej mają infekcje górnych dróg oddechowych (katar, zapalenie zatok, zapalenia ucha środkowego).


Dzieci są szczególnie narażone na niekorzystny wpływ dymu tytoniowego oraz innych zanieczyszczeń powietrza ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego. Dzieci, których rodzice palą, znacznie częściej mają infekcje górnych dróg oddechowych.


Konsekwencje częstych infekcji górnych dróg oddechowych:

  • oddychanie przez usta
  • infantylny sposób połykania
  • nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka
  • wady wymowy (najczęściej międzyzębowa realizacja głosek)
  • wady zgryzu
  • mowa dziecka jest niewyraźna i niezrozumiała dla otoczenia
  • opóźniony rozwój mowy/regres w rozwoju mowy

Gdy dziecko podczas infekcji ma niedrożny nos, to wówczas zaczyna oddychać przez usta. Jeśli dziecko ma katar tylko przez kilka dni, to zazwyczaj nie obserwujemy później żadnych nieprawidłowości, natomiast gdy infekcje są częste i nawracające, to wtedy można dostrzec, że dziecko zaczyna oddychać przez usta nawykowo, co przyczynia się do nieprawidłowej pozycji spoczynkowej języka, nieprawidłowego (infantylnego) sposobu połykania, a konsekwencją tego jest obniżona sprawność narządów mowy, przez co dziecko zaczyna mówić niewyraźnie i jego mowa może być niezrozumiała dla otoczenia lub obserwujemy wady wymowy (najczęściej międzyzębowość). Oddychanie, połykanie, pozycja spoczynkowa języka to niejako baza, fundament dla prawidłowej artykulacji.

Słuch

Zaburzenia słuchu są przeważnie efektem nawracających stanów zapalnych górnych dróg oddechowych. Przerost trzeciego migdałka lub migdałków podniebiennych, ale także niedrożność nosa mogą powodować stany zapalne ucha środkowego. Konsekwencjami niedosłuchu mogą być także trudności z koncentracją, nadpobudliwość, opóźniony rozwój mowy albo regres w jej rozwoju, a to może zaburzyć rozwój zdolności poznawczych, rozwój emocjonalny, a także wpłynąć na pogarszający się kontakt z otoczeniem.

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego jest najczęściej spotykaną przyczyną niedosłuchu u dzieci. U dzieci do 3. roku życia wysiękowe zapalenie ucha środkowego jest poprzedzone albo współwystępuje z epizodem ostrego zapalenia ucha środowego, natomiast u dzieci powyżej 3. roku życia wysiękowe zapalenie ucha środkowego obserwuje się częściej w przypadku nawracających infekcji górnych dróg oddechowych. Czynnikiem, który sprzyja do rozwoju wysiękowego zapalenia ucha środkowego jest także przerost trzeciego migdałka czy ekspozycja na dym tytoniowy.


Pamiętaj, że po każdej przebytej infekcji uszu należy wykonać badanie słuchu!


Prawidłowo funkcjonujący narząd słuchu warunkuje prawidłowy rozwój mowy.

Konsultacja i terapia logopedyczna

Gdy podczas konsultacji logopeda ocenia artykulację oraz budowę i sprawność aparatu mowy, można powiedzieć, że wciela się trochę w rolę detektywa, ponieważ kluczowe jest znalezienie przyczyny występujących trudności. Dlatego w niektórych przypadkach logopeda kieruje pacjenta na konsultację do innego specjalisty.

Konsultacja z laryngologiem jest bardzo istotna z perspektywy logopedycznej, ponieważ umożliwia ona poznanie przyczyny występujących objawów i wdrożenie ewentualnego leczenia.

Podczas terapii logopedycznej artykulacja jest wierzchołkiem góry lodowej, ponieważ, aby dziecko prawidłowo realizowało głoski, musi mieć solidny fundament, a w przypadku, gdy występują częste infekcji górnych dróg oddechowych, konsekwencją mogą być liczne nieprawidłowości. Pierwszym krokiem jest zbudowanie fundamentu, czyli nauka prawidłowego sposobu połykania, prawidłowej pozycji spoczynkowej języka i połykania, a dopiero ostatnim krokiem nauka prawidłowej artykulacji. Rolą logopedy jest zaprogramowanie terapii i wdrożenie odpowiednich działań, które oczywiście należy kontynuować w domu, według wydanych przez logopedę zaleceń. Terapia to bardzo indywidualna kwestia, dlatego najlepiej udać się na konsultację do logopedy, który odpowiednio ją poprowadzi, aby osiągnąć pożądane efekty. Nie jest to jednak łatwy proces, dlatego trudno określić czas trwania terapii. Jak było wspominane wyżej, kluczowe jest znalezienie i w miarę możliwości wyeliminowanie przyczyny,  a ponadto niezwykle istotna jest współpraca dziecka i rodzica, a także systematyczne wykonywanie zaleconych przez logopedę ćwiczeń.


Bibliografia:

[1] Niemczyk E., Dębska M., Zawadzka-Głos L., Wysiękowe zapalenie ucha – problem nadal aktualny, [w:] Nowa Pediatria, 2014.

[2] Prauzińska M., Szydłowski J., Pucher B., Polski B., Postępowanie w przypadku nawracającego wysiękowego zapalenia ucha środkowego z postępującym niedosłuchem, [w:] Family Medicine & Primary Care Review, 2013, s. 504-506.

[3] Zieliński R., Zakrzewska A., 2010, Ostre infekcje górnych dróg oddechowych u dzieci — podział morfologiczny, diagnostyka i terapia

]]>
https://panilogopedyczna.pl/2023/01/czeste-infekcje-moga-byc-przyczyna-opoznionego-rozwoju-mowy-i-wad-wymowy/feed/ 0
Dlaczego nie powinno się włączać dziecku bajki przed snem? https://panilogopedyczna.pl/2023/01/dlaczego-nie-powinno-sie-wlaczac-dziecku-bajki-przed-snem/ https://panilogopedyczna.pl/2023/01/dlaczego-nie-powinno-sie-wlaczac-dziecku-bajki-przed-snem/#respond Fri, 13 Jan 2023 16:28:05 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=8007 Zapewne większość z Was pamięta, jak w dzieciństwie oglądaliście przed snem dobranockę, która była codziennym, wieczornym rytuałem. Wówczas wielu rodziców i opiekunów uważało, że bajka pomoże dziecku w wieczornym wyciszeniu się i w zaśnięciu. Obecnie wiemy z najnowszych badań, że oglądanie ekranu przed snem powoduje problemy ze snem u dzieci w każdym wieku.


Oglądanie telewizji przed snem, a także zasypianie w pomieszczeniu, w którym włączony jest telewizor wpływa negatywnie na sen dziecka.


Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP) zaleca, by dzieci do 2. roku życia w ogóle nie oglądały telewizji/nie korzystały ze smartfonów. Korzystanie z wysokich technologii (telewizor/tablet/samrtfon) w tak młodym wieku może powodować negatywny wpływ na rozwój dziecka, a także powodować opóźniony rozwój mowy. O tym ile czasu małe dziecko może spędzić przed ekranem przeczytasz TUTAJ.

Telewizor w sypialni

Rodzice często zgłaszają, że głównym powodem dla którego w sypialni dziecka jest telewizor jest chęć pomocy dziecku w zrelaksowaniu się i zaśnięciu. Tymczasem efekt jest zupełnie odwrotny, dlatego powinno się zrezygnować z posiadania telewizora w pokoju dziecka a także w sypialni. Urządzenia emitujące niebieskie światło opóźniają uwalnianie melatoniny i zaburzają rytm okołodobowy.  Badania wskazują, że dzieci, które mają w pokoju telewizor oglądają go więcej i mają większe problemy ze snem niż dzieci, które nie mają telewizora w pokoju. Ponadto dzieci, które mają telewizor w pokoju mogą mieć dostęp do oglądania treści niedostosowanych do ich wieku.

Złe nawyki

Obecnie często dzieci i nastolatkowie leżąc już w łóżku oglądają telewizję. Dorośli bardzo często przeglądają przed snem serwisy społecznościowe w telefonie. Jest to zły nawyk, ponieważ emitowane z tych urządzeń światło niebieskie może zakłócać sen. Zamiast tego lepiej skupić się na wdrażaniu nawyków, które będą sprzyjały zasypianiu.

Sen

Sen jest bardzo ważny zwłaszcza dla dzieci i młodzieży, aby utrzymać prawidłowy rozwój fizyczny i umysłowy. Odpowiednia higiena snu wspiera między innymi proces uczenia się i zapamiętywania. Wśród dzieci w wieku szkolnym oraz nastolatków można zauważyć, że zła higiena snu wiąże się z gorszymi wynikami w nauce, ale może również powodować otyłość, lęki czy depresje.

Zalecenia

Zaleca się, aby nie korzystać z urządzeń emitujących niebieskie światło na co najmniej godzinę przed snem. Dzieci, które oglądają telewizję po godzinie 19:00 wykazują większe trudności w zasypianiu i ich sen jest niespokojny, ponieważ oglądanie telewizji zwiększa pobudzenie psychiczne i emocjonalne.

Oglądanie bajek przed snem może powodować:

  • trudności w zasypianiu
  • koszmary
  • częste budzenie się w nocy
  • krótszy sen
  • złą jakość snu
  • zmęczenie i senność w ciągu dnia

Jak pomóc dziecku zasnąć?

AAP zaleca, aby unikać oglądania ekranu na co najmniej godzinę przed snem. Ważne jest, by w miejscu, w którym zasypia dziecko stworzyć przytulną atmosferę, aby dziecko mogło się zrelaksować i wypocząć. Daj dziecku ulubioną przytulankę, opowiedz mu jakąś historię albo przeczytaj książkę. Czytanie dziecku przed snem jest także doskonałym sposobem na spędzenie wspólnego czasu. Zdrowe nawyki związane ze snem i wprowadzenie codziennej wieczornej rutyny może pomóc Twojemu dziecku, a także i Tobie w wysypianiu się. Pamiętaj, że jesteś wzorem dla Twojego dziecka. Jeśli dziecko będzie widziało, że codziennie wieczorami czytasz książkę, to zapewne dzięki temu, że będziesz mu dawać taki przykład, ono również w ten sposób będzie spędzało czas przed snem.

Z wyników przeprowadzonych badań wynika, że dzieci, które oglądają telewizję po godz. 19:00, a także dzieci, które mają w swoim pokoju telewizor mają problemy z zasypianiem. Każda dodatkowa godzina spędzana przed ekranem wiąże się ze znacznym wzrostem problemu ze snem.


Bibliografia:

[1] Children and Media Tips from the American Academy of Pediatrics, 2018.

[2] Helm A., MS and Rebecca M. C. Spencer, PhD, Television use and its effects on sleep in early childhood, 2020.

[3] Mireku M., Barker M., Mutz J., Dumontheil I., Röösli M., Elliott P., Toledano M, Night-time screen-based media device use and adolescents’ sleep and health-related quality of lif, 2019.

]]>
https://panilogopedyczna.pl/2023/01/dlaczego-nie-powinno-sie-wlaczac-dziecku-bajki-przed-snem/feed/ 0
Dlaczego „ko ko”, „bam” i „ała” jest tak ważne w rozwoju mowy dziecka? Czyli kilka słów o roli wyrażeń dźwiękonaśladowczych https://panilogopedyczna.pl/2023/01/dlaczego-ko-ko-bam-i-ala-jest-tak-wazne-w-rozwoju-mowy-dziecka-czyli-kilka-slow-o-roli-wyrazen-dzwiekonasladowczych/ https://panilogopedyczna.pl/2023/01/dlaczego-ko-ko-bam-i-ala-jest-tak-wazne-w-rozwoju-mowy-dziecka-czyli-kilka-slow-o-roli-wyrazen-dzwiekonasladowczych/#respond Fri, 06 Jan 2023 16:31:33 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=7890 Wyrażenia dźwiękonaśladowcze (onomatopeje), są przeważnie pierwszym językowym kontaktem dziecka z otoczeniem, ponieważ zastępują wyraz zbyt trudne dla dziecka łatwiejszymi do wymówienia. Dziecko zanim zacznie posługiwać się całymi wyrazami, przeważnie komunikuje się z otoczeniem używając właśnie wyrażeń dźwiękonaśladowczych. Małe dziecko, które dopiero uczy się mówić nie powie słowa krowa, ale na jej widok będzie próbowało wydawać odgłos [muuu], kiedy upadnie albo upuści zabawkę powie [bam], gdy zobaczy jak pada deszcz powie [kap kap]. Dzięki temu, że rodzic/opiekun prezentuje dziecku odgłosy zwierząt czy pojazdów, dziecko z czasem zacznie je naśladować. Naturalnym etapem jest także wymyślanie przez dziecko wyrazów/odgłosów, są o tak zwane neologizmy dziecięce.


Wyrażenia dźwiękonaśladowcze, które dziecko mówi świadomie, pełnią funkcję słowa.


Wyrażenia dźwiękonaśladowcze:

  • są pierwszym językowym kontaktem dziecka z otoczeniem
  • imitują w wymowie dźwięki wydawane przez ludzi, zwierzęta, pojazdy, przedmioty, odgłosy przyrody
  • zastępują wyraz zbyt trudne dla dziecka łatwiejszymi do wymówienia
  • ćwiczą umiejętność słuchową i pamięć słuchową

Wyrażenia dźwiękonaśladowcze pozytywnie wpływają na:

  • sprawność narządów mowy dziecka
  • artykulację
  • oddychanie
  • słuch fonematyczny
  • prozodię (melodię, akcent i rytm mowy)

Kiedy w mowie dziecka pojawiają się wyrażenia dźwiękonaśladowcze?

Wyrażenia dźwiękonaśladowcze (onomatopeje) pojawiają się w mowie dziecka pod koniec pierwszego lub na początku drugiego roku życia.

Dziecko przez pewien okres używa wyrażeń dźwiękonaśladowczych w komunikacji z otoczeniem, aż z czasem zaczynają one być zastępowane słowami jednosylabowymi lub dwusylabowymi. Bardzo często dziecko wykorzystuje wyrażenia dźwiękonaśladowcze budując pierwsze zdania np. [mama am] –  co może oznaczać „Mamo chcę jeść”, [tata ziuuu] – „Tata pojechał do pracy”.

W jaki sposób bawić się z dzieckiem i uczyć go wyrażeń dźwiękonaśladowczych?

– nazywaj przedmioty, które na co dzień są wokół Was w domu czy na spacerze, używając wyrażeń dźwiękonaśladowczych np. kura [ko ko], koza [me], samolot [uuu], gotująca się zupa [bul bul], zegar [tik tak], deszcz [kap kap] itd.

– wykorzystaj figurki zwierzątek lub pacynki

– czytajcie książeczki i oglądajcie ilustrację, wskazując palcem na zwierzątka/pojazdy wydawajcie ich odgłosy

Jeśli chcesz poprzez zabawę wspierać rozwój mowy dziecka, polecam Ci e-booka „Wierszyki paluszkowe”, w którym znajdziesz 22 zabawy paluszkowe, 3 wierszyki dźwiękonaśladowcze i 1 zabawę na spostrzegawczość, a także książeczkę „Śpiący Maciek”. Podczas głośnego czytania, zachęcaj dziecko do naśladowania, pokazywania i powtarzania wyrażeń dźwiękonaśladowczych oraz prostych słów tak, by zrobić z tego aktywną zabawę.

Tutaj znajdziesz moje darmowe karty z wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi.

Rodzicu, podczas zabawy z dzieckiem używaj wyrażeń dźwiękonaśladowczych, dzięki temu wspierasz rozwój mowy dziecka. Gdy dziecko zaczyna posługiwać się wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi pokaż mu, że je rozumiesz np. jeśli dziecko podczas spaceru na widok karetki zrobi [e-o], odpowiedz „Tak, jedzie karetka i robi e-o, e-o”. Dziecko, które czuje się rozumiane przez rodzica/opiekuna coraz chętniej będzie posługiwało się wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi, ponieważ poczuje, że mają one moc sprawczą.

]]>
https://panilogopedyczna.pl/2023/01/dlaczego-ko-ko-bam-i-ala-jest-tak-wazne-w-rozwoju-mowy-dziecka-czyli-kilka-slow-o-roli-wyrazen-dzwiekonasladowczych/feed/ 0
Nadgodziny przyczyną udaru mózgu. Dowiedz się jakie są czynniki ryzyka jego wystąpienia https://panilogopedyczna.pl/2022/10/nadgodziny-przyczyna-udaru-mozgu-dowiedz-sie-jakie-sa-czynniki-ryzyka-jego-wystapienia/ https://panilogopedyczna.pl/2022/10/nadgodziny-przyczyna-udaru-mozgu-dowiedz-sie-jakie-sa-czynniki-ryzyka-jego-wystapienia/#respond Fri, 28 Oct 2022 16:16:22 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=7349 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) sygnalizuje, że długie godziny pracy zwiększają liczbę zgonów z powodu udaru mózgu i chorób niedokrwiennych serca. Z badań wynika, że praca co najmniej 55 godzin tygodniowo wiąże się z szacowanym 35% wyższym ryzykiem udaru mózgu i 17% wyższym ryzykiem zgonu z powodu choroby niedokrwiennej serca, w porównaniu z pracą w wymiarze 35-40 godzin tygodniowo.

Według badań WHO pond 745 000 osób zmarło w tym roku z powodu udaru mózgu i choroby serca, które spowodowane były przepracowaniem.

Obecnie wzrasta liczba osób pracujących w długich godzinach, a pandemia COVID-19 przyspieszyła rozwój tej sytuacji. Coraz więcej osób pracuje w trybie zdalnym, który ma tendencję do wydłużania czasu pracy, ponadto często zaciera się wtedy granica pomiędzy domem a pracą. Trend ten sprzyja narażeniu większej ilości osób na ryzyko udaru mózgu.


Udar mózgu sanowi trzecią najczęstszą przyczynę zgonów na świecie i przeważnie dotyczy osób po 40. roku życia.


Udar mózgu to nagłe, ogniskowe, naczyniopochodne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. W większości przypadków następstwa udaru niedokrwiennego wpływają na sprawne i samodzielne funkcjonowanie chorego.

Do chorób naczyniowych c.u.n. zalicza się udar mózgu, TIA (przemijający atak niedokrwienia), krwotok podpajęczynówkowy, udar żylny mózgowia oraz encefalopatię nadciśnieniową.

Jak wskazują badania, w Polsce obserwuje się stały wzrost liczby nowych zachorowań na udar mózg. Najczęstszą postacią udaru jest udar niedokrwienny.

Czynniki ryzyka udaru mózgu:

  • wiek (ryzyko wzrasta wraz z wiekiem a najbardziej po 65. roku życia)
  • płeć męska
  • czynniki genetyczne
  • nadciśnienie tętnicze
  • hiperlipidemia
  • cukrzyca
  • migotanie przedsionków
  • palenie tytoniu
  • nadużywanie alkoholu
  • nadwaga i otyłość
  • brak regularnej aktywności fizycznej

Siedzący tryb życia aż trzykrotnie przyczynia się do wzrostu wystąpienia udaru mózgu.  Regularna aktywność fizyczna wpływa na zredukowanie wystąpienia m.in. nadciśnienia tętniczego, otyłości, cukrzycy, a tym samym zmniejsza ryzyko zachorowania na udar mózgu.

Pacjenci po przebytym udarze mózgu są szczególnie obciążeni ryzykiem wystąpienia kolejnego incydentu mózgowo-naczyniowego, dlatego tak istotne jest wczesne rozpoznanie czynnika etiopatogenetycznego udaru, a także zmiana stylu życia i wdrożenie profilaktyki.

Jeśli w trakcie udaru niedokrwiennego dojdzie do uszkodzenia obszarów mózgu, które są odpowiedzialne za mowę, to wówczas diagnozuje się u pacjentów afazję.

Jednym z głównym problemów XXI w. są choroby naczyniowe centralnego układu nerwowego, a udar mózgu jest najczęstszą przyczyną zgonu i niepełnosprawności u osób dorosłych. Wdrożenie działań profilaktycznych jest niesamowicie istotnym elementem, służącym zmniejszeniu występowania udaru. Praca około 55 godzin tygodniowo stanowi duże zagrożenie dla zdrowia.


Bibliografia:

  1. Antecki J., Brelak E., Sobolewski P., Kozera G. (2018). Profilaktyka pierwotna i wtórna udaru niedokrwiennego mózgu w świetle  obecnych zaleceń i rekomendacji , [w:] Forum Medycyny Rodzinnej, s. 89-98.
  2. Long working hours increasing deaths from heart disease and stroke: WHO, ILO https://www.who.int/ (dostęp: 28.10.2022)
]]>
https://panilogopedyczna.pl/2022/10/nadgodziny-przyczyna-udaru-mozgu-dowiedz-sie-jakie-sa-czynniki-ryzyka-jego-wystapienia/feed/ 0
Dlaczego moje dziecko ma wadę wymowy? – najczęstsze przyczyny https://panilogopedyczna.pl/2022/10/dlaczego-moje-dziecko-ma-wade-wymowy-najczestsze-przyczyny/ https://panilogopedyczna.pl/2022/10/dlaczego-moje-dziecko-ma-wade-wymowy-najczestsze-przyczyny/#respond Sat, 22 Oct 2022 16:47:20 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=7295 Kiedy do gabinetu logopedycznego przychodzi dziecko, nastolatek czy osoba dorosła z wadą wymowy, logopeda zawsze na początku stara się znaleźć przyczynę (choć czasem bywam, że trudno jest ją określić), a następnie ją wyeliminować, co niekiedy wymaga także konsultacji z innymi specjalistami np. laryngologiem/fizjoterapeutą/ortodontą/alergologiem.

Najczęstsze przyczyny wad wymowy to:

  • wady zgryzu
  • anomalie zębowe
  • krótkie wędzidełko języka
  • obniżona sprawność warg/języka
  • rozszczep podniebienia/podniebienie gotyckie
  • przerost trzeciego migdałka
  • częste infekcje głównych dróg oddechowych
  • długotrwałe otrzymywanie się infekcji i niedrożności w obrębie jamy nosowej
  • zbyt długie używanie smoczka/butelki ze smoczkiem
  • ssanie kciuka
  • zbyt długie podawanie dziecku zmiksowanych posiłków
  • skrzywienie przegrody nosowej
  • zaburzenia słuchu fonematycznego
  • niedosłuch
  • opóźniony rozwój psychoruchowy
  • naśladowanie nieprawidłowych wzorców

Przyczyną wad wymowy może być także alergia, która wpływa na dysfunkcje oddychania, co przekłada się na trudności artykulacyjne.


Badanie wymowy jest jednym z elementów badania logopedycznego, aby móc określić przyczynę wady wymowy, logopeda przeprowadza szczegółowy wywiad, a także sprawdza i ocenia budowę narządów mowy.


Co może powodować wady wymowy?

Zaburzenia karmienia

Za jedzenie i mówienie odpowiedzialne są te same mięśnie, które mają wpływ na rozwój aparatu artykulacyjnego i w konsekwencji rozwój mowy. Pierwszym sygnałem do tego, by skonsultować się ze specjalistą są trudności ze ssaniem/połykaniem i chwytaniem piersi. Jeśli dziecko podczas ssania piersi czy butelki krztusi się albo wydaje dźwięki podobne do mlaska czy klikania, nie czekaj, skonsultuj się ze specjalistą. Nigdy nie jest za wcześnie na konsultacje, ponieważ logopedzi pracują także z noworodkami i niemowlętami.

Zbyt długie podawanie dziecku zmiksowanych posiłków i brak w diecie twardych pokarmów

Niezwykle ważne jest to, jakie produkty spożywa dziecko, a także z czego pije. Dziecko powinny gryźć i rzuć, ponieważ im lepszy trening związany ze zdobywaniem nowych doświadczeń związanych z czynnościami jedzenia i picia przejdzie dziecko, tym lepiej będzie przygotowane do artykulacji. Tymczasem jeśli dziecko nie ma zbyt wielu twardych pokarmów w swojej diecie, nie gryzie marchewki, jabłka czy nie odgryza skórki od chleba, a znacznie częściej dostaje zmiksowane zupy, papki ze słoiczka, musy, to wówczas nie trenuje aparatu mowy. Więcej na ten temat TUTAJ.

Ssanie kciuka

Ssanie kciuka jest jedną z najczęściej występujących parafunkcji u dzieci. Jeśli zaobserwujemy, że dziecko ssie kciuk, to w takiej sytuacji lepiej jest go zastąpić smoczkiem, jednak nie dłużej niż do 18. ms. ż. Ważne, by obserwować dziecko w jakich sytuacjach zaczyna ssać kciuk czy wtedy, gdy potrzebuje się uspokoić lub gdy jest znudzone, zmęczone, rozdrażnione, głodne. Gdy dziecko nie przestanie ssać kciuka samoczynnie do 2. roku życia, zalecana jest wizyta u specjalisty. Więcej na ten temat TUTAJ.

Zbyt długie korzystanie ze smoczka

Długotrwałe używanie smoczka może prowadzić do utrwalenia nieprawidłowego wzorca połykania, nieprawidłowej pozycji spoczynkowej języka i wad zgryzu, których następstwem mogą być wady wymowy (najczęściej seplenienie międzyzębowe). Powinno się unikać nadużywania smoczka, czyli używania go bez ograniczeń i przez cały dzień. Według zaleceń specjalistów ze smoczka najlepiej jest całkowicie zrezygnować do 12. miesiąca życia (maksymalnie do 18. miesiąca życia). Więcej na ten temat TUTAJ.

Krótkie wędzidełko języka

Krótkie wędzidełko języka (ankyloglosja) ogranicza (znacznie/średnio/nieznacznie) ruchomość języka zarówno w czynnościach nieartykulacyjnych jak i artykulacyjnych. Prawidłowa ruchomość języka jest niesamowicie istotna już od pierwszych dni życia dziecka, ponieważ początkowo umożliwia sprawne przyjmowanie pokarmu, a w okresie przedszkolnym wpływa na prawidłową wymowę i zgryz.

Ankyloglosja, nawet nieznaczna, utrudnia lub uniemożliwia prawidłową realizację głosek języka polskiego (zwłaszcza dziąsłowych i dentalizowanych). Niekiedy osoby, które mają krótkie wędzidełko realizują wszystkie głoski języka polskiego tylko pytanie jak, ponieważ z dużym prawdopodobieństwem ich realizacja odbiega od normy i zapewne dochodzi do deformacji. Więcej na ten temat TUTAJ.

Przerost trzeciego migdała

Powiększony trzeci migdał powoduje oddychanie ustami i w konsekwencji nieprawidłową pozycję spoczynkową języka (najczęściej język znajduje się na dnie jamy ustnej lub między zębami/wargami), infantylne połykanie, a to wpływa na nieprawidłowy rozwój szczęki, co doprowadza do zmian w kościach twarzy i powoduje tzw. wysoko wysklepione podniebienie, wady zgryzu i wadliwą artykulację (najczęściej międzyzębowość). Więcej na ten temat TUTAJ.

Nawykowe oddychanie przez usta

Wszystkie dzieci (nawet niemowlęta) z natury oddychają nosem. Prawidłowy oddech odbywa się przez nos, usta są zamknięte, a zarówno wdech, jak i wydech są niesłyszalne. Oddychanie przez usta podczas snu i w ciągu dnia może być oznaką pewnych problemów, a także może powodować szereg różnych konsekwencji (w tym wady wymowy).

Nieprawidłowe oddychanie wpływa na zaburzenia artykulacji, ponieważ stale obniżone napięcie mięśniowe warg i języka nie sprzyja temu, by mięśnie były sprawne i pracowały prawidłowo. Gdy oddychamy ustami, to wówczas język ma nieprawidłową pozycję spoczynkową (najczęściej język znajduje się na dnie jamy ustnej lub między zębami/wargami), a to wpływa na nieprawidłowy rozwój szczęki, co doprowadza do zmian w kościach twarzy. Więcej na ten temat TUTAJ.

Kubki niekapki/butelki ze smoczkiem

Zbyt długie picie z butelki ze smoczkiem, czyli powyżej 12. ms. ż.  może powodować utrwalenie nieprawidłowego wzorca połykania, nieprawidłowej pozycji spoczynkowej języka i wad zgryzu, których następstwem mogą być wady wymowy (najczęściej seplenienie międzyzębowe).

Dziecko pijąc z kubka niekapka wkłada twardy ustnik między zęby lub między dziąsła, a to może prowadzić do wad zgryzu, przeważnie do zgryzu otwartego, co w konsekwencji może skutkować międzyzębową artykulacją głosek. Podczas picia z niekapka język leży na dnie jamy ustnej i nie pracuje, co wpływa negatywnie na późniejszą artykulację. Kubki niekapki ograniczają dziecku rozwinięcie umiejętności dojrzałego typu połykania, podczas którego łuki zębowe są zwarte, a koniec języka opiera się na przedniej części podniebienia łuków zębowych. Więcej na ten temat TUTAJ.

Nieprawidłowe wzorce artykulacyjne

Czasami dzieci, które mają kontakt z osobą z wadą wymowy (rodzice/opiekunowie/rówieśnicy) nieświadomie mogą utrwalić pewne nieprawidłowe nawyki albo gdy ktoś dorosły zacznie mówić do dziecka zbyt pieszczotliwie (np. o źobać jaki ładny lowelek). Dzieci nas naśladują, dlatego należy mówić do dzieci w sposób prawidłowy.


Do logopedy należy udać się z dzieckiem w szczególności, gdy:

  • w wieku 3 lat nie mówi głosek [p, b, m, t, d, k, g, ch, f, w, l, ł, j, n, ń, ś, ź, ć, dź]
  • w wieku 4 lat nie mówi głosek [s, z, c, dz]
  • w wieku 5 lat nie mówi głosek [sz, ż, cz, dż]
  • w wieku 6 lat nie mówi głoski [r]

O tym, kiedy jeszcze należy udać się z dzieckiem do logopedy przeczytasz TUTAJ.

Dziecko rozpoczynające naukę w szkole powinno już mówić prawidłowo wszystkie głoski języka polskiego. Jeśli dziecko ma trudności z artykulacją jakiejś głoski, to często odpija się to negatywnie na nauce czytania i pisania, ponieważ dziecko często ,,pisze tak jak mówi”.


Bibliografia:

  1. Konty-Gibińska W., Piecyk U., Dysfunkcja oddychania z przyczyn laryngologicznych i jej wpływ na wady zgryzu (przegląd piśmiennictwa). Porad. Stomatol. 2005, s. 33-36.
  2. McKeown P., Zamknij usta. Podręcznik oddychania metodą Butejki, 2016.
  3. Ostapiuk B., Ankyloglosja jako przyczyna artykulacyjnych trudnośi [w:] Biomedyczne podstawy logopedii, 2020.
  4. Ostapiuk B., Postępowanie logopedyczne u osób z dyslalią i ankyloglosją [w:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, 2015.
  5. Pluta-Wojciechowska D., Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia wybranych form zaburzeń, 2017.
  6. Pluta-Wojciechowska D., Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacyjnych, 2013.
  7. Szwedowska A., Antoszewska J., Digitomania: przyczyny, skutki i sposoby zwalczania – przegląd piśmiennictwa [w:] Dent. Med. Probl. 2009, 46, 3, 354–358.
  8. Zempsky WT, Cravero JP, for the American Academy of Pediatrics. Relief of pain and anxiety in pediatric patients in emergency medical systems. Pediatrics. 2004;114(5):1348–1356.
]]>
https://panilogopedyczna.pl/2022/10/dlaczego-moje-dziecko-ma-wade-wymowy-najczestsze-przyczyny/feed/ 0
Jak zachęcić dziecko do mówienia? https://panilogopedyczna.pl/2022/10/jak-zachecic-dziecko-do-mowienia/ https://panilogopedyczna.pl/2022/10/jak-zachecic-dziecko-do-mowienia/#respond Sat, 15 Oct 2022 14:45:28 +0000 https://panilogopedyczna.pl/?p=7254 Dzieci czerpią ogromne korzyści z częstych kontaktów z otoczeniem (zwłaszcza kontaktów werbalnych), ponieważ bogacą słownictwo, doskonalą wymowę, uczą się prawidłowego stosowania zasad gramatycznych, a także prawidłowego posługiwania się akcentem, melodią i rytmem wypowiedzi.

W tym artykule przedstawię kilka strategii dotyczących tego jak wspierać rozwój mowy dziecka, ale pamiętaj, że jeśli coś niepokoi Cię w rozwoju mowy dziecka, to należy skonsultować się z logopedą.

Rozmawiaj z dzieckiem

Niesamowicie ważne jest to, by mówić do dziecka już od pierwszych chwil jego życia. Zapewne słyszałeś/aś już o kąpieli słownej, czyli otaczaniu dziecka mową, opowiadaniu dziecku o tym co robisz w danym momencie, co widzicie. Oczywiście jest to świetny sposób do stymulowania mowy dziecka, natomiast równie istotne jest to, by w swoich wypowiedziach stosować pauzy, ponieważ komunikacja jest naprzemienna, kiedy Ty mówisz, ja słucham i odwrotnie. Takim pierwszym dialogiem wokalicznym dziecko-dorosły-dziecko-dorosły jest gaworzenie. Dziecko gaworzy na przykład „mamamama” a rodzic/opiekun odpowiada „mamamama”.

Kiedy będąc na spacerze zobaczycie samolot, powiedz „Zobacz, leci samolot” i zaczekaj chwilę tak, by dziecko mogło zareagować na przykład „uuu”. Bądź cierpliwy, daj dziecku tyle czasu, ile potrzebuje.

Zachęcaj do mówienia

Gdy będąc na spacerze ze swoim maluszkiem, zobaczycie psa, możesz zachęcić go do mówienia zadając pytanie „Jak szczeka pies?” albo zapytać „Jaki jest ten pies – duży czy mały?”. Zachęcaj dziecko do mówienia poprzez zadawanie mu pytań, gdy oglądacie książeczkę pytaj „Kto to?” albo „Jak robi krowa?”.

Nie wyręczaj dziecka

Czasami bywa tak, że dziecko zamiast wyrazić swoją prośbę poprzez komunikat werbalny, w celu komunikacji z otoczeniem posługuje się jedynie gestami lub krzykiem czy pojękiwaniem, które są zrozumiałe najczęściej tylko dla najbliższego otoczenia. Niekiedy opiekun wyręcza dziecko w mowie i uprzedza jego prośbę podając od razu przedmiot, na którym dziecku zależy.

Jeśli u dziecka występują tego typu zachowania, a wykluczona została między innymi wada słuchu, zaburzenia pracy mózgu lub uszkodzenie obwodowego narządu mowy, to wówczas nie należy spełniać od razu życzenia dziecka, gdyż wtedy uczy się ono, że wystarczy pojękiwanie lub wskazanie gestem, by uzyskało to czego chce. W takiej sytuacji należy wykazać się cierpliwością, zaczekać aż dziecko powie co chciałoby dostać, ewentualnie przypomnieć dziecku, jak nazywa się dana rzecz i poprosić malucha, aby powtórzył. Na przykład, kiedy dziecko wskazuje na misia, który leży wysoko na półce możesz powiedzieć „To miś. Chcesz misia?”. W ten sposób próbujemy zachęcić dziecko do tego, by powiedziało słowo „daj” albo „miś”. Kiedy dziecko dostrzeże, że słowa mają moc, wtedy będzie chciało komunikować się werbalnie i będzie do tego zmotywowane, natomiast jeśli nauczy się, że poprzez gestykulacje jest w stanie załatwić swoje pragnienia, to wówczas nie będzie na tyle zmotywowane, by komunikować się werbalnie.

Nie krytykuj

Nie poprawiaj dziecka, ponieważ może go to zniechęcić do mówienia. Kiedy wychodząc na spacer dziecko zakłada buty i mówi „bu” nie poprawiaj go mówiąc „To nie bu, tylko buty”, powiedz „Tak, zakładasz buty”. Gdy dziecko powie „Nie ma piesa” nie mów mu „Jasiu nie mówi się nie ma piesa, tylko nie ma psa”, zamiast tego powiedz „Tak, nie ma psa”. W ten sposób podasz dziecku prawidłowy wzorzec, ale nie zniechęcając go i nie pokazując, że jego wypowiedź była nieprawidłowa.

Nie wymuszaj

W sytuacja towarzyskich nie zmuszaj dziecka do tego, by chwaliło się jak potrafi mówić albo, by na każdym kroku i każdemu prezentowało wierszyk, który zna na pamięć. Unikaj sformułowań typu „Powiedz cioci jak ładnie mówisz wierszyk o misiu”. Dla dziecka często bywa to krępujące i zamiast zachęcić do mówienia, osiągamy przeciwny efekt, dziecko jest zniechęcone i wycofuje się.

Unikaj także sformułowań typu „potwórz”, „powiedz”. Ciągłe naciskanie na dziecko i proszenie o powtórzenie słowa sprawi tylko, że dziecko się zniechęci, ponieważ czuje presje. Dziecko uczy się języka w działaniu, dlatego wspieraj rozwój mowy dziecka bawiąc się z nim, oglądając książeczki. Gdy na ilustracji jest pies nie mów do dziecka „Powiedz pies” tylko wskaż palcem na psa i zapytaj „Kto to?”.

Motywuj

Kiedy Twoje dziecko mówi, pokaż mu, że je słuchasz, jeśli zadaje Ci pytanie, cierpliwie odpowiedz. Pamiętaj, że chwalenie i nagradzanie dziecka jest dla niego ogromną motywacją do tego, by chciało komunikować się z otoczeniem.

Daj dziecku wybór

Dając dziecku wybór, zachęcasz je do komunikacji. Zaczynając zabawę z dzieckiem, wybierz dwie zabawki na przykład misia i auto, następnie zapytaj dziecko „Co chcesz teraz – misia czy auto?”. Rozumienie znacznie wyprzedza umiejętność mówienia. Maluszek przed pierwszym rokiem życia porozumiewa się z otoczeniem poprzez gestykulację, więc na tym etapie dziecko wskaże palcem na zabawkę i fantastycznie, bo dzięki temu, że dajesz dziecku wybór zachęcasz dziecko do gestu wskazywania, który pojawia się około 9. miesiąca życia i jest fundamentem dla rozwoju mowy.

Około 12. miesiąca życia dziecko zaczyna mówić pierwsze słowa, wówczas bawiąc się z dzieckiem i dając mu wybór „Miś czy auto?” zachęcasz maluszka do używania pierwszych słów. Jeśli dziecko początkowo na misia mówi „mi” a na auto „brum” nie martw się, na tym etapie dziecko trudniejsze słowa zastępuje sobie wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi albo sylabami na przykład mi „miś”.

Rozwijaj wypowiedzi dziecka

Gdy jesteście na spacerze i dziecko widząc samochód powie „auto”/„brum”/”ziuu”, rozwiń jego wypowiedź mówiąc na przykład „Ale duży samochód”/„To niebieski samochód”/”Samochód jedzie” albo, gdy dziecko widząc kota powie „kot” powiedz „Kot idzie”. Staraj się budować krótkie zdania, to świetne strategia, gdy chcemy pomóc dziecku rozbudowywać jego wypowiedzi.

W jaki sposób mówić?

Nawiązuj dialog z dzieckiem w każdej możliwej sytuacji, zadawaj pytania, oczekuj na reakcję werbalną, a w przypadku niemowląt doceniaj także pozawerbalne znaki i nadawaj im językowego znaczenia.

Do dziecka należy mówić w sposób poprawny i wyraźny, tempo mowy powinno być wolniejsze, a wszystkie głoski wymawiane prawidłowo. Staraj się mówić do dziecka prostymi i krótkimi zdaniami. Małe dziecko zwraca uwagę na wypowiedzi, które są melodyjne i pełne emocji. W ten sposób z pewnością ułatwisz maluchowi naukę języka.

Podsumowując

  • zachęcaj i motywuj dziecko do mówienia, ale unikaj sformułowań typu „powtórz”, „powiedz”
  • nie wyręczaj dziecka w mówieniu
  • nie krytykuj
  • mówiąc do dziecka staraj się budować krótkie, jednoznaczne zdania
  • pamiętaj, żeby robić w swoich wypowiedziach pauzy, aby dać dziecku przestrzeń na jego odpowiedź/reakcję, bądź cierpliwy
  • nie spieszczaj, mów wyraźnie

Jeśli chcesz zachęcić dziecko do mówienia bawcie się w zabawy paluszkowe, wyliczanki, śpiewajcie piosenki, czytajcie książeczki, bawcie się. Więcej prostych sposobów na stymulowanie rozwoju mowy dziecka znajdziesz tutaj 12 prostych sposobów na stymulowanie rozwoju mowy dziecka.

]]>
https://panilogopedyczna.pl/2022/10/jak-zachecic-dziecko-do-mowienia/feed/ 0