Dlaczego „ko ko”, „bam” i „ała” jest tak ważne w rozwoju mowy dziecka? Czyli kilka słów o roli wyrażeń dźwiękonaśladowczych

Wyrażenia dźwiękonaśladowcze (onomatopeje), są przeważnie pierwszym językowym kontaktem dziecka z otoczeniem, ponieważ zastępują wyraz zbyt trudne dla dziecka łatwiejszymi do wymówienia. Dziecko zanim zacznie posługiwać się całymi wyrazami, przeważnie komunikuje się z otoczeniem używając właśnie wyrażeń dźwiękonaśladowczych. Małe dziecko, które dopiero uczy się mówić nie powie słowa krowa, ale na jej widok będzie próbowało wydawać odgłos [muuu], kiedy upadnie albo upuści zabawkę powie [bam], gdy zobaczy jak pada deszcz powie [kap kap]. Dzięki temu, że rodzic/opiekun prezentuje dziecku odgłosy zwierząt czy pojazdów, dziecko z czasem zacznie je naśladować. Naturalnym etapem jest także wymyślanie przez dziecko wyrazów/odgłosów, są o tak zwane neologizmy dziecięce.

Wyrażenia dźwiękonaśladowcze, które dziecko mówi świadomie, pełnią funkcję słowa.

Wyrażenia dźwiękonaśladowcze:

• są pierwszym językowym kontaktem dziecka z otoczeniem
• imitują w wymowie dźwięki wydawane przez ludzi, zwierzęta, pojazdy, przedmioty, odgłosy przyrody
• zastępują wyraz zbyt trudne dla dziecka łatwiejszymi do wymówienia
• ćwiczą umiejętność słuchową i pamięć słuchową

Wyrażenia dźwiękonaśladowcze pozytywnie wpływają na:

• sprawność narządów mowy dziecka
• artykulację
• oddychanie
• słuch fonematyczny
• prozodię (melodię, akcent i rytm mowy)

Kiedy w mowie dziecka pojawiają się wyrażenia dźwiękonaśladowcze?

Wyrażenia dźwiękonaśladowcze (onomatopeje) pojawiają się w mowie dziecka pod koniec pierwszego lub na początku drugiego roku życia.

Dziecko przez pewien okres używa wyrażeń dźwiękonaśladowczych w komunikacji z otoczeniem, aż z czasem zaczynają one być zastępowane słowami jednosylabowymi lub dwusylabowymi. Bardzo często dziecko wykorzystuje wyrażenia dźwiękonaśladowcze budując pierwsze zdania np. [mama am] –  co może oznaczać „Mamo chcę jeść”, [tata ziuuu] – „Tata pojechał do pracy”.

W jaki sposób bawić się z dzieckiem i uczyć go wyrażeń dźwiękonaśladowczych?

– nazywaj przedmioty, które na co dzień są wokół Was w domu czy na spacerze, używając wyrażeń dźwiękonaśladowczych np. kura [ko ko], koza [me], samolot [uuu], gotująca się zupa [bul bul], zegar [tik tak], deszcz [kap kap] itd.

– wykorzystaj figurki zwierzątek lub pacynki

– czytajcie książeczki i oglądajcie ilustrację, wskazując palcem na zwierzątka/pojazdy wydawajcie ich odgłosy

Jeśli chcesz poprzez zabawę wspierać rozwój mowy dziecka, polecam Ci e-booka „Wierszyki paluszkowe”, w którym znajdziesz 22 zabawy paluszkowe, 3 wierszyki dźwiękonaśladowcze i 1 zabawę na spostrzegawczość, a także książeczkę „Śpiący Maciek”. Podczas głośnego czytania, zachęcaj dziecko do naśladowania, pokazywania i powtarzania wyrażeń dźwiękonaśladowczych oraz prostych słów tak, by zrobić z tego aktywną zabawę.

Tutaj znajdziesz moje darmowe karty z wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi.

Rodzicu, podczas zabawy z dzieckiem używaj wyrażeń dźwiękonaśladowczych, dzięki temu wspierasz rozwój mowy dziecka. Gdy dziecko zaczyna posługiwać się wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi pokaż mu, że je rozumiesz np. jeśli dziecko podczas spaceru na widok karetki zrobi [e-o], odpowiedz „Tak, jedzie karetka i robi e-o, e-o”. Dziecko, które czuje się rozumiane przez rodzica/opiekuna coraz chętniej będzie posługiwało się wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi, ponieważ poczuje, że mają one moc sprawczą.