Obecnie dzieci dorastają w świecie zaawansowanych technologii. Z badań przeprowadzonych przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne w 2017 roku wynika, że 58 % rodziców martwi się wpływem wysokich technologii na zdrowie fizyczne i psychiczne dziecka.
Zalecenia
Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP) i Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opracowały zalecenia, dotyczące korzystania z mediów przez dzieci.
AAP zaleca, by dzieci do 2. roku życia w ogóle nie oglądały telewizji/nie korzystały ze smartfonów i innych cyfrowych urządzeń (z wyjątkiem czatów wideo) [1]. Pamiętajmy, że jednakowy negatywny wpływ na rozwój dziecka mają wszystkie urządzenia elektroniczne wyposażone w ekran to jest: tablet, telewizor, smartfon, laptop.
Według najnowszych wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia z 2019 roku [4], dzieci mogą być wprowadzone w świat technologii dopiero około 3. roku życia i to pod ścisłym nadzorem rodziców. Oznacza to, że rodzice powinni wspólnie z dziećmi oglądać przekazywane za pośrednictwem technologii informacje, aby pomóc im zrozumieć, co widzą i jak należy odnieść to do rzeczywistości. Dziecko w wieku 3.-5. lat nie powinno spędzać przed ekranem w ciągu dnia więcej niż 1 godzinę.
Przerażające statystyki
Od kilku lat różne organizacje prowadzą badania dotyczące tego, ile czasu dzieci spędzają na korzystaniu z wysokich technologii.Z każdym rokiem dostęp dzieci do urządzeń multimedialnych jest coraz większy. Z wyników badań przeprowadzonych przez Common Sense Media [1] wynika, że co trzecie dziecko do 1. roku życia oraz 40% dzieci poniżej 2. roku życia korzysta ze smartfona. Większość dzieci około 2. roku życia regularnie ogląda telewizję, a niemowlęta poniżej 1. roku życia spędzają przed ekranem niemalże godzinę dziennie. A przypomnijmy, że AAP zaleca całkowitą rezygnację z korzystania z technologii cyfrowej przez dzieci poniżej 2. roku życia. Dzieci w tym wieku potrzebują kontaktu z drugim człowiekiem, dzięki któremu będą mogły rozwijać swoje umiejętności poznawcze, motoryczne, językowe i społeczno-emocjonalne.
WHO przypomina, że spędzanie czasu przed ekranem to jest oglądanie telewizji, granie w gry komputerowe, czyli siedzący tryb życia, przyczyniają się do globalnej epidemii otyłości.
Jakie mogą być konsekwencje zbyt wczesnego korzystania z wysokich technologii?
Badania dowodzą, że oglądanie telewizji i korzystanie z cyfrowej technologii przez dzieci poniżej 3. roku życia, nie przynosi im żadnych korzyści edukacyjnych, a wręcz wpływa szkodliwie na ich rozwój.
Wśród negatywnych konsekwencji zbyt wczesnego korzystania z telewizji i innych tego typu urządzeń wymienia się między innymi:
- opóźniony rozwój mowy
- nadmierne komunikowanie się krzykiem/płaczem
- trudności w zakresie rozumienia
- brak koncentracji uwagi
- pogorszenie jakości snu
- brak zabawy tematycznej
- nadpobudliwość
- trudności w rozumieniu emocji
- brak zainteresowania książeczkami/układankami
Telewizja w tle
Z badań wynika, że w większości domów telewizor włączony jest niemalże przez cały dzień nawet wówczas, gdy nikt z niego nie korzysta. Jeśli telewizor ciągle działa w tle, to może to zakłócać interakcje rodzica z dzieckiem, których dziecko potrzebuje do prawidłowego rozwoju. Jeśli rodzice dużo oglądają TV, a dzieci od wczesnego dzieciństwa poddane są nadmiernej ekspozycji, to przejmują nawyki dorosłych. Rodzice są zatem pierwszym i podstawowym wzorem do naśladowania i mają potężny wpływ na przyzwyczajenia dzieci. Zasypianie, gdy telewizor gra w tle, a dziecko widzi blask telewizora i słyszy dźwięki wydobywające się z niego, to wówczas jego mózg pozostaje w ciągłej czujności i nie jest w stanie odpocząć.
Sen
Korzystanie z wysokich technologii wieczorem może wpływać negatywie na jakość snu, dlatego eksperci radzą, aby nie dawać dzieciom tego typu urządzeń na co najmniej godzinę przez snem i nie korzystać z nich w sypialni. Z badań wynika, że telewizor bardzo często znajduje się w sypialni dziecka, wobec tego jest ono narażone na oglądanie treści, które są nieodpowiednie dla jego wieku.
Zbyt późne kładzenie się spać może sprawić, że dzieci będą wykazywać słabsze wyniki w nauce, które będą wynikać z nieodpowiedniego snu. Pamiętajmy o „higienie snu” ponieważ jest ona bardzo ważna dla ogólnego samopoczucia. Światło niebieskie zakłóca naturalny rytm snu.
Wysokie technologie są już częścią naszego współczesnego życia, wobec tego zadaniem nas, dorosłych jest uczenie dzieci zdrowych nawyków korzystania z technologii.
Niesamowicie ważne jest także, by rodzice mieli pod kontrolą to, jakie treści oglądają dzieci. Rodzice powinni wybierać wysokiej jakości programy telewizyjne, które będą dostosowane do wieku dziecka.
Bibliografia:
- Children and Media Tips from the American Academy of Pediatrics, 2018.
- Spitzer M., Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, przeł. A. Lipiński, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk 2013.
- Spitzer M., Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, przeł. A. Lipiński, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk 2013.
- https://www.who.int/news-room/detail/24-04-2019-to-grow-up-healthy-children-need-to-sit-less-and-play-more?fbclid=IwAR2NQrOv6nqPfoHqEg9olR_4i5zoSjdZfn1Oti4Nq5vZUIgiI8444WhAk1c (dostęp z dn. 4 lipca 2021 r.)
A jak rozumieć „z wyjątkiem czatów video” ?
W sytuacji, gdy dziecko 10 miesięczne rzadko widzi babcie, a to jest jedyny sposób częstego kontaktu?