Logopedia

Jak czytać dzieciom, żeby wspierać ich rozwój?

Od lat mówi się o korzyściach płynących z codziennego czytania dzieciom. Osoba, która czyta dziecku na głos wprowadza małego czytelnika w świat literatury. Wspólne czytanie, to doskonała okazja na spędzenie czasu razem z dzieckiem i budowanie więzi. Z badań wynika, że osoby, którym czytano w dzieciństwie, same chętniej sięgają po książkę i później chętniej czytają także swoim dzieciom.

Jakie są korzyści z czytania dzieciom?

Czytanie dzieciom:

  • rozwija zdolności komunikacyjne
  • wzbogaca zasób słownictwa
  • wspiera proces kształtowania się słuchu językowego
  • stymuluje rozwój mowy
  • rozwija wyobraźnię
  • uczy rozumieć świat
  • buduje więź
  • pobudza do aktywności językowej
  • rozwija myślenie przyczynowo-skutkowe
  • rozwija pamięć
  • uczy empatii i wrażliwości

Bądź dla dziecka wzorem, jeśli Twoje dziecko widzi jak czytasz książki, to będzie chciało Cię naśladować.

Sprawność językowa, którą nabędzie dziecko między innymi dzięki codziennemu, głośnemu czytaniu, z pewnością zaprocentuje w przyszłości sukcesami w nauce szkolnej.


Dlaczego warto czytać dzieciom już w życiu prenatalnym?

Stymulacja zmysłu słuchu w okresie prenatalnym poprzez mowę, a także muzykę, daje świetny fundament dla rozwoju zdolności językowych i zdolności muzycznych. Dziecko już w okresie prenatalnym bardzo dobrze słyszy głos swojej matki, a więc zna go jeszcze przed swoimi narodzinami i odróżnia go od głosów innych kobiet. Dlatego tak ważne jest. by mama mówiła, czytała i śpiewała do swojego dziecka już w trakcie ciąży, ponieważ płód słyszy głos matki nawet o 8 dB głośniej niż głosy innych osób.

Czytanie niemowlętom

Rozumienie znacznie wyprzedza umiejętność mówienia. Dziecko gromadzi informacje różnego rodzaju i rozwija słownik bierny,  który jest podstawą do budowania słownika czynnego. Dlatego warto czytać dzieciom już w okresie niemowlęctwa.

Na początku możemy wybrać książeczki kontrastowe i pokazywać dziecku już w pierwszym miesiącu życia, ponieważ stymulują zmysł wzroku dziecka, a dzięki temu, że nazywamy obrazki, które znajdują się na ilustracjach, stymulujemy także rozwój mowy.

Czytanie małym dzieciom

Często dostaję od Was wiadomości, w których piszecie, że Wasze dziecko nie potrafi się skupić na tym co czytacie, cały czas się wierci i nie słucha. Faktycznie czasem tak bywa, dlatego bardzo polecam Wam, by zaktywizować wtedy małego czytelnika – oglądajcie obrazki i opowiadajcie o tym co jest na ilustracji np. wskaż na ilustrację i zadaj dziecku pytania „Co to jest?” lub zadeklaruj „To pies!” albo „Zobacz, to jest kot, wspina się na drzewo” – A pokażesz jak kotek wspina się na drzewo?” . Podczas głośnego czytania zachęcaj dziecko do naśladowania, pokazywania i powtarzania wyrażeń dźwiękonaśladowczych czy prostych słów tak, by zrobić z tego aktywną zabawę.

Czytając dziecku baw się głosem, dzięki temu zainteresujesz malucha i pobudzisz jego wyobraźnię. 

Pozwól dziecku zadawać pytania podczas czytania. Nawiązywanie dialogu z dzieckiem jest bardzo ważne, dlatego nie ignoruj jego pytań, tylko odpowiadaj cierpliwie.

Czytanie starszemu dziecku

Pamiętaj, że nie powinno się przestawać czytać dzieciom, które idą do szkoły i uczą się czytać. Większość dzieci, które uczą się czytać wkładają w to dużo wysiłku, przez co niekiedy nauka czytania wiąże się ze stresem. Nie pozwól, by przez to dziecko zniechęciło się do czytania! Wybieraj razem z dzieckiem ciekawe książki, czytaj mu je, bo dzięki temu, że dziecko ich wysłucha wzbogaca zasób słownictwa. Spraw, by mimo trudu związanego z nauką czytania, dziecko w dalszym ciągu czerpało z tego przyjemność. Wspólne, głośne czytania sprzyja kształtowaniu dobrych relacji pomiędzy dzieckiem a rodzicem.

A jak czytać dzieciom, żeby słuchały?

  1. Przede wszystkim w obecnych czasach kluczowe jest to, by usunąć wszelkiego rodzaju przeszkadzacze – odłóż na bok telefon, wyłącz radio czy telewizor, który jest włączony w tle – wysokie technologie bardzo rozpraszają uwagę nie tylko dziecka, ale i dorosłego.
  2. Nie spiesz się. Czasami tak się zdarzy, że jednego dnia będziesz mieć więcej czasu na wspólne czytanie z dzieckiem, a drugiego dnia trochę mniej, natomiast jeśli traktujesz wspólne czytanie jako obowiązek i zaczynasz się spieszyć, to wiedz, że dziecko czuje nasze emocje.
  3. Wybierz odpowiedni moment i znajdź odpowiednie, wygodne miejsce do czytania.
  4. Pozwól dziecku wybrać książkę, którą chce przeczytać. Jeśli Twoje dziecko interesuje się dinozaurami czy kosmosem, to wybierajcie takie książki, które przyciągną jego uwagę.
  5. Bądź aktorem – baw się głosem i mimiką, ponieważ jest to wskazówką dla małego dziecka, jak powinno zareagować na historię.
  6. Zachęcaj dziecko do aktywnego czytania, do naśladowania, pokazywania i powtarzania wyrażeń dźwiękonaśladowczych oraz prostych słów tak, by zrobić z tego aktywną zabawę.
  7. Czytajcie codziennie, dzięki temu wspólne czytanie stanie się rytuałem i czynnością, na którą dziecko będzie czekać.  
  8. Zadawaj dziecku pytania np. „Kto był Twoją ulubioną postacią?”, „Pamiętasz co się stało na końcu” itd.

Skomentuj artykuł

Paulina Mistal
Absolwentka studiów magisterskich na kierunku Logopedia z audiologią o specjalności logopedia kliniczna na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Obecnie doktorantka na tymże uniwersytecie. Od 2018 roku sekretarz Polskiego Towarzystwa Logopedycznego Oddziału Lubelskiego. Uczestnik licznych konferencji naukowych zarówno jako prelegent, jak i słuchacz. Organizatorka wielu akcji społecznych mających na celu uświadamianie o wpływie wysokich technologii oraz produktów, które wpływają negatywnie na rozwój dzieci. Założycielka portalu Pani Logopedyczna. Na co dzień praktyk.